Targeted: Chapter 3: Power in Nigeria

ကျွန်တော် Targeted စာအုပ်ကို ဘာသာပြန်လာတာ အခန်း ၃ ခု အထိ ရှိပါပြီ။ ဒီအခန်း မှာတော့ Brittney Kaiser နဲ့ Alexandra Nix တို့ ပေါင်းပြီး နိုင်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ အတိုင်ပင်ခံ ပေရာဂျက် ဘယ်လို ရယူနိုင်ခဲ့တယ် ဆိုတာ အသေးစိတ် ရေးပြထားပါတယ်။ ဒီ စာအုပ်က ဝတ္ထု ဇတ်လမ်း မဟုတ်ဘဲ တကယ့်အဖြစ် အပျက် တွေဖြစ်လို့ ဖတ်ရှုသူများ အနေနဲ့ မိမိ ရဲ့  social media ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာ ဆိုင်ရာ အချက်အလက် တွေရဲ့ တန်ဖိုး၊ ဘယ်လို ကာကွယ်ရမယ် ဆိုတဲ့ အသိ၊ မိမိ တို့ မြန်မာ နိုင်ငံ အနေနဲ့ လဲ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာ အနေနဲ့ facebook ကို အုံးအုံးကျွကျွ အသုံးပြုကြတဲ့ အပေါ်မှာ နိုင်ငံရေး သမားတွေရဲ့ မိမိတို့ အချက်အလက် ပေါ်ကနေ အမြတ်ထုတ် တဲ့ အကြောင်း အသိ တစ်ခု ရရှိရင် ဘာသာပြန်ရကျိုး နပ်တယ် လို့ မှတ်ယူမိပါတယ်။ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ ရဲ့ မဲဆွယ် ကမ်ပိန်း ကို ဦးဆောင်မယ့် သူများ လဲ ဒီ စာအုပ်ကို ဖတ်ရှူခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ကိုယ်စားလှယ် အောင်နိုင်ရေး အတွက် ထိရောက် မယ့် နည်းလမ်း တွေ ရှာဖွေ ကြံဆ နိုင်မယ် ယုံကြည်ပါတယ်။

Targeted: Chapter 3 : Power in Nigeria
SCL မှာ အချိန် ပြည့် ဝန်ထမ်း ၁၀ ယောက် ကနေ ၁၅ ယောက် ရှိပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ အဂ်လိပ်၊ ကနေဒါ၊ သြစတေးလျ၊ လစ်သူယေးနီးယား က ၃ ယောက်၊ အစ္စရေး က ၁ ယောက် တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ အားလုံးက ကျွန်မ နဲ့ ရွယ်တူ၊ ကြီးမယ် ဆိုလဲ နည်းနည်းပဲ ကြီးတဲ့သူတွေပါ၊ သူတို့ အားလုံးလိုလို မဟာဘွဲ့နဲ့ ပါရဂူ ဘွဲ့ ရထားသူ တွေ ချည်းပါပဲ။ အားလုံး လိုလို profit- non profit အဖွဲ့အစည်း တွေ ၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ နည်းပညာ ကုမ္ပဏီ ၊ ရေနံ ကုမ္ပဏီ တွေနဲ့ အာဖရိက ရဲ့ လူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ ပရောဂျက် တွေမှာ အလုပ်အတွေ့အကြုံ ရှိခဲ့ကြသူတွေပါ။
သူတို့ အားလုံး SCL မှာ ရောက်နေကြတာ ဆီလီကွန် တောင်ကြားရဲ့ လုပ်ငန်း အသစ် တစ်ခု မှာ လုပ်ရတဲ့ ခံစားမှု မျိုးကို ဥရောပ ရဲ့ ဘယ်မှာမှ မရနိုင်တဲ့ နေရာ မှ ရနေကြလို့ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ အားလုံး အရမ်း အလုပ်လုပ် ကြပြီးသူတို့ အချိန် တွေရဲ့ ၂၀၀% လောက်ကို အလုပ်အတွက် ပေးဆပ်ထားသူတွေပါ။ သူတို့ထဲက တချို့ တွေက အမေရိကန် ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ တွေ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးဖူးပြီး လန်ဒန် ရုံးကို ပြန်လာတဲ့ အချိန် သူရဲကောင်းတွေလို ကြိုဆို ခံရသူတွေ ပါ။
ကျွန်မ ရဲ့ လုပ်ဖော် ကိုင်ဖက် တစ်ယောက်ချင်းစီ ဟာ သူတို့ရဲ့ ဘယ်သူနဲ့မှ မတူညီ တဲ့ စွမ်းရည် တွေကို အသုံးပြုပြီး SCL အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနေကြပါတယ်။
ကျွန်မ အင်တာဗျူးမှာ တွေ့ဖူးတဲ့ Karen ဆိုရင် နိုင်ငံရေး ပါတီ အမှတ်တဆိပ် နဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက် ပေးပို့ရေး ဗျူဟာ ကိုတာဝန်ယူ ထားတဲ့ communication director ဖြစ်ပါတယ်။ သူရခဲ့တဲ့ ကြော်ငြာနဲ့ ပတ်သတ် တဲ့ ဆုတွေက တကယ်ကို အထင်ကြီးစရာ ကောင်းပါတယ်။ သူ ပြုလုပ်တဲ့ ကြော်ငြာတွေကလဲ ဘာနဲ့မှ မတူဘဲ ကျွန်မ အတွက်တော့ ပထမ ဆုံးမြင်ဖူးတဲ့ အသစ် တွေပါ။ Karen က Nix ပြီးရင် ကုမ္ပဏီ မှာ သက်တမ်း အကြာဆုံး ဝန်ထမ်းပါ။ ကျွန်မ ကိုသူရေးထားတဲ့ နိုင်ငံရေး ပါတီ တွေရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကြေငြာ  စာတမ်း တွေကို ပြပါတယ်။
ကနေဒါ နိုင်ငံသား Perry ဆိုရင် SCL မှာ သိပ်မကြာသေးပေမယ့် နိုင်ငံတော်တော် များများရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ တွေ အတွက် data စုဆောင်းတာ၊ နိုင်ငံသားတွေကို စုစည်းတာ၊ focus group တွေကို ဖွဲ့စည်းပေးတာ အစရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရှိနေပါပြီ။  မကြာသေးခင် ကပဲ သူ ဂါနာ နိုင်ငံ ရဲ့ အရမ်းကို ကြီးမားတဲ့ လူထု ကျန်းမာ ရေး ပရောဂျက် တစ်ခုကို သူဦးဆောင် ခဲ့ပါသေးတယ်။ Perry က ကျွန်မ ကို အမေရိက နဲ့ တခြားနိုင်ငံ တွေရဲ့ ကမ်ပိန်း တွေမှာ မတူညီတာကို ပြောပြပါတယ်။ ဖွံဖြိုးဆဲ နိုင်ငံ တွေမှာ ဆို အခက်ခဲဆုံးက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပါ။ တချို့ နေရာ တွေဆို သွားစရာ လမ်းတောင် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အခက်ခဲဆုံးက တော့ လူတွေပါပဲလို့ Perry က ရီပြီး ပြောပါတယ်။ သူတို့ အလုပ် အတွက် ခန့်ထားတဲ့ နိုင်ငံသား တွေထဲက တချို့ဆို ပထမဆုံး လစာ ရပြီးတာနဲ့ ပေါ်မလာတော့ပါဘူး။
ရင်ဘတ် မှာ ဒေါင်းပုံ တက်တူးနဲ့ Jordon Keliner ကတော့ သုတေသန ဌာန နဲ့ communication ဌာန အကြား ဆက်သွယ် ပေးပြီး သုတေသန ရလဒ် တွေကို ပုံဖော် ရတဲ့ သူပါ။ သူ က ဒေတာ ဌာန က လူတွေ နဲ့  ကမ်ပိန်း အတွက် ပုံတွေ ဆွဲ တဲ့သူတွေကိုလဲ ကြားထဲက ညှိနှိုင်းပေးပါတယ်။ ဒါမှ ရရှိလာတဲ့ ဒေတာ တွေကနေ ထိရောက် တဲ့ မဲဆွယ် ပုံတွေ ၊ စာသား တွေ ထွက်လာ မှာပေါ့။
အတွင်းလူ ဖြစ်နေပြီး ဖြစ်တဲ့ ကျွန်မ မြင်တာကတော့ ကုမ္ပဏီမှာ ရှိတဲ့ အတွေးအခေါ် သမားတွေနဲ့ ပြဿနာ ဖြေရှင်း နိုင်သူ တွေ အားလုံးက လစ်ဘရယ် တွေပါ။ သူတို့ ကုမ္ပဏီ က အမေရိကားရဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ် အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးမယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာ အပေါ် ဘယ်သူ မှ သိပ် ဂရုမစိုက်ကြပါဘူး။ သူတို့ အားလုံး အတွင်းကျကျ မသိသေးတာလဲ ပါမှာပေါ့။ ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့လဲ အခုမှ စပြီး ရီပါဘလစ်ကန် အမတိ တွေနဲ့ စာချုပ် တွေ စချုပ် နေတဲ့ အချိန်ပါ။
အဲဒီအချိန် တုန်းက ရုံးမှာ ရှိတဲ့ အားလူံးရဲ့ စိတ်ဓာတ် တွေက ချစ်စရာ ကောင်းပါတယ်။ လူလဲ နည်းနည်း ပဲ ရှိသေးပြီး တစ်ယောက် နဲ့ တစ်ယောက် အပြိုင် အဆိုင် မရှိ၊ တစ်ဦးကို တစ်ဦး ဖေးမ လို့ ပျောိစရာ ကောင်းတဲ့ အချိန် လေးပါ။
SCL ရော Cambridge Analytics ရောက လူတွေ အားလုံးက Nix ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက် အပေါ် မှာ အားလုံး စိတ်အားထက်သန် နေကြပါတယ်။ အားလုံးရဲ့ အခွင့်အရေး က Facebook ကုမ္ပဏီ စထောင်တုန်းက အခြေ အနေလို ဖြစ်နေတာကိုး။ Facebook က နှစ် အနည်းငယ် အတွင်းမှာ ၁၈ ဘီလီယမ် လောက်တန် တဲ့ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သွားခဲ့တာဆိုတော့ Nix ကိုယ်တိုင် လဲ ဒီ ကုမ္ပဏီ ကို Facebook လို ဖြစိရမယ်လို့ ရည်ရွယ်ထားတာပါ။ ဝန်ထမ်း အားလုံးက Mark Zukerberg လိုပဲ ဘယ်သူ မှ မလုပ်သေးတဲ့ တီထွင် ဆန်းသစ် မှု မျိုးကို သူတို့ လုပ်နေကြတယ် ဆိုတာ သိကြပါတယ်။
Cambridge Analytica ရဲ့ ယုံကြည်ချက် အြေခခံသဘောတရား က Facebook လိုပဲ connectivity, ဆက်သွယ်မှု နဲ့ Engagement ( စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု) ဖြစ်ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီ ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက် ကတော့ ဘယ်သူမှ မရောက်သေးတဲ့ နယ်ပယ် တစ်ခု မှာ စျေးကွက်တစ်ခု မှာ အြေခချ ပြီး နောင်တချိန် ကမ္ဘာကြီး မှာ သူမရှိ ရင် မဖြစ်ဘူးဆိုတဲ့ အခြေ အနေ တစ်ရပ်ကို ဖန်တီးဖို့ပါ။
ကုမ္ပဏီ မှာ Nix အတွက်  နဲ့ Data Scientists တွေ အတွက် သီးသန့် ရုံးခန်း တစ်ခု စီ ရှိပါတယ်။ သူတို့ အခန်းတွေ မှာ ကွန်ပြူတာ တွေ အြေမာင်အမြား ရှိပြီး data scientists တွေ အတွက် တော့ တစ်ခုထက် ပိုတဲ့ မော်နီတာ တွေ ရှိပါတယ်။
တချို့ တွေကတော့ သီးသီးသန့်သန့် အလုပ်လုပ်ကြပါတယ်။ မျက်လုံး အမည်းရောင် နဲ့ ရိုမေးနီးယန်း တစ်ယောက် ဆိုရင် သူ့ရဲ့ ကျွမ်းကျင် တဲ့ အလုပ်က သုတေသန ဒီဇိုင်းရေးဆွဲ ပေးရတာပါ။ နိုင်ငံ တစ်ခု ကို နယ်မြေ တွေ အဖြစ် ခွဲခြား ပြီး ပစ်မှတ်ထားမယ့် သူတွေ အတွက် တိကျ တဲ့ စာရင်း တွေကို စရင်းအင်း သချ်ာ ပညာကို အသုံးပြုပြီး လုပ်ပေးရပါတယ်။ လစ်သူရေးနီးယား က နောက်တစ်ယောက် ကတော့ data စုဆောင်း တဲ့ နည်းဗျူဟာ တွေကို ပြင်ဆင်ပြုစု ပေးရပါတယ်။
Data တွေကို Analytic လုပ်ရတဲ့ အပိုင်းမှာတော့  coordinator ၂ ယောက် ရှိပါတယ် ။သြစတေးလျ က  ဒေါက်တာ Alexandra Tylor နဲ့ England နိုင်ငံသား Dr Jack Gillett တို့ဖြစ်ပါတယ်။ ၂ ယောက်စလုံးက ဘွဲ့ရပြီးတာနဲ့ ကုမ္ပဏီ အကြီးကြီး တွေဖြစ်တဲ့ Royal Scotland Bank, Schlumberger တို့မှာ အလုပ်လုပ် ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး SCL မှာ နောက်ဆုံးပေါ် နည်းပညာ တွေ သုံးပြီး ပရိုဂရမ် တွေ အသုံးပြူဖို့ ရောက်လာကြတာပါ။
သူတို့ ၂ ယောက် လုပ်ပေးထားတဲ့ ဒေတာဘေ့စ် က ကုမ္ပဏီ အတွက် တော့ မဲဆွယ် ကမ်ပိန်း တစ်ခု စတိုင်းစတိုင်း မရှိမဖြစ် သုံးရပါတယ်။ ခါတိုင်းဆိုရင် ကမ်ပိန်း တစ်ခု စတာနဲ့ ဒေတာဘေ့စ် တစ်ခု ကို အစကနေ တည်ဆောက် ရပါတယ်၊ ဒါမှ မဟုတ် ဒေတာဘေ့စ် ရောင်းချ သူ တစ်ဦးဦး စီကနေ ဝယ်ယူရပါတယ်။ အခု SCL ရဲ့ ဒေတာဘေ့စ် က တော့ ကိုယ်ပိုင် ဒေတာဘေ့စ် ဖြစ်ပြီး လိုအပ် တဲ့ ဒေတာတွေကို ထပ်ခါထပ်ခါ ဖြည့်ရင်းကနေ ပရောဂျက် တွေ အတွက် ပိုတိကျ တဲ့ ရလဒ်တွေ ရလာပါတယ်။ ကျွန်မ ဒီ ဒေတာဘေ့စ် ရဲ့ တကယ်အကျိုးရှိမှုကို နောက်ပိုင်း မှာ လေ့လာ မိမှာ client ဘက်ကနေ သူတို့ရဲ့ data တွေကို SCL ကိုပေးဖို့ ဥပဒေ အရဆို ရှုပ်ထွေး တဲ့ အကြောင်းသဘောပေါက်လာပါတယ်။ ကျွန်မ အတွက် တော့ ဒါဟာ ညင်ညင်သာသာ နဲ့ အရမ်းကို အသုံးဝင် တဲ့ လက်နက် တစ်ခုပါပဲ။
Obama ရဲ့ ပထမ အကြိမ် ကမ်ပိန်း မှာတုန်းက ဆို ကျွန်မ တို့မှာ ဒေတာ ကို ခွဲခြမ်တွး စိတ်ဖြာ ပြီး ခန့်မှန်း တွက်ချက် နိုင်တာမျိုး မလုပ်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီ ၆ နှစ်တာ ကာလ အတွင်းမှာ အရာရာ က ပြောင်းလဲ ခဲ့ပါပြီ။ Nix ပြောသလို ဆို ဒေတာ ဆိုတာ အံသြစရာ ကောင်းတဲ့ သဘာဝ သယံဇာတ လိုပါပဲ။ ဒါက ၂၁ ရာစု ရဲ့ ရေနံ လိုပါပဲ။ ပမာဏ အများကြီး ရှိနေ ပြီးတော့ Cambridge Analytica က ကမ္ဘာပေါ် မှာ အင်အား အကြီးမားဆုံး Data Analytic ကုမ္ပဏီ ဖြစ်ဖို့ ဦးတည်းနေပါပြီ။ ဒါဟာ စွန့်စားလိုစိတ် ရှိသူ စွန့်ဦးတီထွင် သမားတွေ အဖို့တော့ တခါမှ မရဖူးသေး၊ မဖြစ်ဘူးသေးတဲ့ အခွင့်အရေး ဖြစ်ပါတယ်။  ဒေတာ ကို တူးဆွ နိုင်လေလေ ငွေတွင်းကြီး နဲ့ နီးလေလေ ပါ။
Nix ကတော့ ကုမ္ပဏီ မှာ အမြဲ ရှိမနေပါဘူး။ ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ အမေရိကား ရဲ့ mid term election မှာ တစ်ခါ မှ မကြားဖူးတဲ့ 44 နေရာ မှာ 33 နေရာ နိုင်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိက အပြင်ဘက် က ကုမ္ပဏီ တစ်ခု အနေနဲ့ အောင်မြင် မှု ၇၅% လောက်ရအောင် လုပ်နိုင်တာ အံ့သြ သင့်စရာပါ။ Nix ကတော့ ဒီ အောင်မြင်မှုကို အသုံးချ ပြီး နောက်ထပ် ပရောဂျက် အသစ်တွေ ရှာနေပါပြီ။ သူအမေရကား ကို မကြာခဏ သွားပြီး Bill Gates လိုလူမျိုး တွေနဲ့ တွေ့တာ၊ လန်ဒန် မှာ ဘီလီယံနာ သူဌေး Sir Martin Sorrell ကို ဧည့်ခံတာ တွေကို ကျွန်မ ကြားနေရပါတယ်။
SCL ရုံးခန်း က နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် တွေ ၊ စီးပွားရေး သမားတွေကို လက်ခံ တွေ့ဖို့ သင့်တော် တဲ့ နေရာ မဟုတ်ပါဘူး။ ခင်းထားတဲ့ ကော်ဇော် တွေက တစ်ချို့နေရာ တွေ စုတ်ပြဲနေပြီးတော့ မျက်နှာကြက် မှာလဲ ပေ ကြံ နေတဲ့ နေရာ  တွေ ရှိပါတယ်။ သီးသန့် အစည်းအဝေး ခန်းလေးက လဲ ၈ ပေ ၁၀ ပေ အကျယ် ရှိပြီး စားပွဲ တစ်လုံး၊ ကုလားထိုင် အနည်းငယ်နဲ့  လေဝင်လေထွက် မကောင်းပါဘူး။ ကျွန်မ တို့ကတော့ အဲဒီ အခန်း ကို ချွေးထုတ် ခန်းလို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ ္Nix ကတော့ ဧည့်သည် တွေ့စရာ ရှိရင် ရုံးနား က ဘား တစ်ခုခု သို့မဟုတ် စားသောက်ဆိုင် မှာ တွေ့လိုက်တာပါပဲ။
December ဒုတိယ ပတ်လောက် မှာ ကျွန် မ Nix နဲ့ အေးအေးဆေးဆေး စကားပြောခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မ အနေနဲ့ လူမှုရေး နဲ့ လူသားချင်း စာနာ တဲ့ ပရောဂျက် တွေ လုပ်ချင်ရင်တော့ ဒါတွေ လုပ်ပေးနိုင်မယ့် အလှုရှင် ရှာရမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ Nix က ကျွန်မ ကို လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ တွေကိုလဲ အာရုံစိုက် ဖို့ အကြံပေးပါတယ်။ Chester ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ကို ထပ်ပြီး ဆက်သွယ်ကြည့်ပါလားလို့ လဲ ပြောပါတယ်။ ကျွန်မ တို့ တခြား ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိတဲ့ ပရောဂျက် တွေကို လဲ  အတူတူ စဥ်းစား ကြည့်ကြပါတယ်။ တချို့ ဟာတွေကတော့ ကျွန်မ အဆက်အသွယ် နဲ့ပါ။ တချို့ကတော့ Chester နဲ့ တခြား မိတ်ဆွေ တွေရဲ့ နှုတ်ရဲ့စောင်မ ခြင်းတဲ့ ရလာတဲ့ အဆက်အသွယ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုယ့်ရဲ့ အလားအလာကောင်းတဲ့ client ကို ဆက်သွယ်တဲ့အခါ အရေးအကြီးဆုံး အချက် ၃ ချက်ကို မှတ်သားထားဖို့ Nix က ပြောပြပါတယ်။ ပထမ တစ်ချက် က ၊ သူတို့ မှာ တကယ်လိုအပ်ချက် ရှိနေတာလား၊ ဒုတိယ တချက် ကတော့ သူတို့ မှာ လုံလောက်တဲ့ ဘတ်ဂျက် ရှိလား နဲ့ တတိယ တချက် ကတော့ သူတို့အတွက် အချိန် ရှိသေးလား တနည်းအားဖြင့် သူတို့ အလျင်လို နေသလားဆိုတာ ကို ကြည့်ရပါမယ်။  ကျွန်တော် တို့ အလုပ်သဘာဝ က client က ပိုက်ဆံ ဘယ်လောက် ရှိရှိ အလျင်မလိုဘူးဆိုရင် ပရောဂျက် က ရမှာမဟုတ်ဘူးလို့လဲ Nixက ပြောပြပါတယ်။
ကျွန်မ အတွက် အထင်ကြီးစရာ ကောင်းပြီး အရမ်းကြီး ကြွားဝ်ရမကျ တဲ့အလုပ်ရာထူး တစ်ခု လဲ လိုပါတယ်။ ဒါမှ ကျွန်မ ရဲ့ client တွေနဲ့ မိတ်ဆက် တဲ့အခါ ကျွန်မ ကတော့ ဘယ်သူ ပါလို့ ပြောလို့ရမှာပေါ့။
ကျွန်မ ကို Special Advisor , အထူးအကြံပေး ဆိုတဲ့ ရာထူး နာမည်ကို  ပေးဖို့  Nix ကို  ပြောပြလိုက်ပါတယ်။ ဒီ ခေါင်းစဥ် က ကျွန်မ ရဲ့ အခု အချိန်ပိုင်း အလုပ် နဲ့လဲ ကိုက်ညီ တဲ့ အပြင် အဓိပ္ပာယ် လဲ ရှိပါတယ်။ ဒီ ခေါင်းစဥ်ကို ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်လဲ ကြိုက်ပါတယ်၊ ကျွန်မ လုပ်ချင် ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေး ဆိုတဲ့ ရာထူးမျိုးပေါ့။
အခု ကျွန်မ လုပ်ရမှာကတော့ ဒီရာထူး နဲ့ ထိုက်တန်တယ် ဆိုတာ သက်သေ ပြဖို့ပါပဲ။  ကျွန်မ ချီကာဂို ရဲ့ လမ်းတွေ ပေါ် မှာ အလှုခံတုန်းက လူတွေကို သူတို့ တခါမှာ မကြားဖူးတဲ့ အလှူတခု မှာ လစဥ် လှူဖို့ သူတို့ရဲ့ ခရက်ဒစ် ကတ် နံပတ် ရယူဖို့ ကို စက္ကန့် ၆၀ အတွင်း ပြောခဲ့ရတာပါ။ ကျွန်မ အတွက် တော့ သူစိမ်း တွေကို စကားပြောရတာ၊ သူတို့ ရဲ့ ြငြင်းပယ်မှု ကိုခံရတာ တွေအတွက် ကြောက်ရွံ မှု မရှိတော့ပါဘူး။  ကျွန်မ အရင် တုန်းကလဲ သံအမတ် တွေ၊ နိုင်ငံခြား က စီးပွားရေး သမား တွေကို စကားပြောရတာ တွေ လုပ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ကျွန်မ အတွက် တော့  နိုင်ငံရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ဖြစ်၊ တောကြို အုံကျားက လူကို ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ၊ သေးသေး ကြီးကြီး စကားပြော ဆက်ဆံ ဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရှိနေပါတယ်။
2014 December မှာပဲ ကျွန်မ လစ်ဗျားရဲ့ တော်ဝင် မင်းသား Idris bin Alnususessi ကို  သူငယ်ချင်း တစ်ယောက် ရဲ့ မိတ်ဆက်ပေးမှု နဲ့ ဆက်သွယ်ခဲ့ပါတယ်။  မင်းသား နဲ့ သူ့လူ တွေက ကျွန်မ တို့ဆီ က အကူအညီ လိုအပ်နေပါတယ်။ နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ ရွေးကောက်ပွဲ က လအနည်းငယ် ပဲ လိုပါတော့တယ်။ လက်ရှိ အာဏာရ သမ္မတ ရဲ့ မဟာမိတ် တွေ ဖြစ်တဲ့ နိုင်ဂျီးရီးယား ရေနံ သူဌေး တွေက သူတို့လူ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ မှာ ရှူံးနိမ့် မှာကို စိုးရိမ် နေကြတယ် လို့ မင်းသား က ကျွန်မ ကို ပြောပြပါတယ်။ ဒီလူတွေက အရမ်း ဘာသာရေး ကိုင်းရှိုင်းတယ်၊ သူတို့ လူသာ အာဏာ မရခဲ့ရင် သူတို့ရော၊ သူတို့  မိသားစု တွေ မှာပါ အသက် အန္တရာယ် ရှိ နေတယ်လို့လဲ ပြောပါတယ်။
SCL က ၂၀၀၇ တုန်းက နိုင်ဂျီးရီးယား ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးဖူးကြောင်း မင်းသားကို ပြောပြလိုက်တော့ သူ က အခုချက်ချင်း ပဲ  သက်ဆိုင်သူတွေ နဲ့ တွေ့ပေးဖို့ ကျွန်မ နဲ့ Nix  ကို မက်ဒရစ် မြို့ကို လာနိုင်မလား မေးပါတယ်။  .
Nix အနေ နဲ့ ကျွန်မ ရဲ့ စစချင်း လုပ်ရမယ့် အလုပ် အပေါ် သံသယ နည်းနည်း ရှိပုံရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့မှာ တခြား အလုပ် တွေ ရှိတာနဲ့ ကျွန်မ နဲ့ အတူတူ မက်ဒရစ်ကို မသွားနိုင်ပါဘူး။ ဒါနဲ့ ကျွန်မ လဲ ရနိုင်သမျှ နိုင်ဂျီးရီးယား ရဲ့ အကြောင်း တွေ ကို ရှာဖတ်၊ client အတွက် ပရောဂျက် အဆိုပြူလွှာ ပြင်ဆင်ပြီးတော့ မက်ဒရစ်ကို တစ်ယောက် တည်း အရင် သွားဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။ Nix က နောက်တစ်ရက် နေမှ လိုက်လာနိုင်မှာပါ။ Nix. ရောက်မလာခင် ကျွန်မ တစ်ယောက် တည်း ကြုံတွေ့ရမယ့်စိန် ခေါ်မှု တွေ အတွက် ကျွန်မ အဆင်သင့်ဖြစ်ရဲ့လားဆိုတာ ကိုယ့်ကိုကို ပြန် မေးမိပါတော့တယ်။
ကျွန်မ အနေနဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမိသလို အနည်းငယ် လဲ ကြောက်ရွံစိတ် ဝင်မိပါတယ်။ ကျွန်မ အလုပ်ဝင်တာ ၂ ပတ် ကျော်ကျော် ပဲ ရှိသေးပြီး ပထမ ဆုံးအကြိမ် အနေနဲ့ ကုမ္ပဏီ ကို ကိုယ်စားပြု ရမှာပါ။ ကုမ္ပဏီ အကြောင်း ကျွန်မ သိတာ လဲ အများကြီး မရှိသေးပါဘူး။ ဒါ့အပြင် နိုင်ဂျီးရီးယား အကြောငိးကိုလဲ အာဖရိက ရဲ့ ဘီလီယံ ၄ ပုံ တစ်ပုံလောက် လူဦးရေ ရှိတဲ့ နိုင်ငံ၊ လူနေ ထူထပ် တဲ့ နိုင်ငံ တစ်ခု ထက်ပိုပြီး အများကြီး မသိပါဘူး။ နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်း ကိုရော၊ နိုင်ငံရေး အခြေ အနေ ရော၊ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ ရဲ့ ပြိုင်ဘက် တွေ အကြောင်းပါ ကျွန်မ သိတဲ့ အသိ က အရမ်းကို နည်းပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီ ပေရာဂျက် က Nix ပြောတဲ့ အချက် ၃ ချက် လုံးနဲ့ ကိုက်ညီနေပါတယ်။ client မှာ ပိုက်ဆံ ရှိတယ်၊ သူတို့ အလျင်လိုနေပြီ။ ပြီးတော့ အလုပ်စာချုပ် က မီလီယမ် များစွာ တန်ဖိုး ရှိနိုင်တယ်လို့ Nix က ပြောပါတယ်။ ဒါနဲ့ပဲ ကျွန်မ မက်ဒရစ်ကို တစ်ယောက်တည်း အရင်သွားနှင့်မယ် လို Nix ကို ပြောလိုက်ပါတော့တယ်။
မက်ဒရစ် အစည်းအဝေး မတိုင်ခင် SCL ့ရုံးမှာ ရှိနေတဲ့ 2007 နိုင်ဂျီးရီးယား ရွေးကောက်ပွဲ နဲ့ ပတ်သတ် နဲ့ အချက်အလက် တွေ ၊ စာတမ်း တွေ ရနိုင်သမျှ ရှာပါတော့တယ်။ ဒါပေမယ့် များများ စားစား မရှိပါဘူး။ကျွန်မ နဲ့ လက်အောက် က ဝန်ထမ်းငယ် အချို့ တခြားနိုင်ငံ က ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ အချက်အလက် တွေ စုဆောင်းပြီးတော့ပဲ ပရောဂျက် အဆိုပြူလွှာကို ညလုံးပေါက် အလုပ်လုပ် ပြီး ရေးဆွဲ ရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ က ၂၀၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ဆိုတော့ အချိန် က အရမ်းကပ်နေပါပြီ။ ကျွန်မ လဲ ဒီ ပရောဂျက် ရလိမ့်မယ် လို့ သိပ် မမျှော်လင့်ရဲ တော့ပါဘူး။
နိုင်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံ ရဲ့ အခြေအနေ က ရှုပ်ထွေးနေပါတယ်။ ကျွန်မတို့ကို ဆက်သွယ်တဲ့ Client က လက်ရှိ သမ္မတ Jonathan ကို ထောက်ခံသူပါ။ ကျွန်မ မိတ်ဆွေ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ ရှေ့နေ John က လှမ်းပြောပြပါတယ်။ လက်ရှိ သမ္မတ က ၂၀၁၀ အာဏာရကတည်းက ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေး တော်တော် များများ လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။ သူ့ကို လူငယ် နဲ့ အောင်ခြေ လူတန်းစား တွေ အရေး လုပ်ပေးနိုင်သူ အဖြစ် ရှုမြင်ကြတယ်။  ခဲဆိပ်သင့် နေတဲ့ ကလေး ၄၀၀ ကျော် အတွက် သဘာဝ ဝန်းကျင် ပျက်စီးတာကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်တာ၊   နိုင်ငံရဲ့ လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေးရေး ကို ပုဂ္ဂလိက ပိုင် အဖြစ် ပြောင်းလဲ ပေးပြီး တည်ငြိမ် အောင် လုပ်ပေးတာတွေ ကြောင့် လူထု ထောက်ခံ မှု ရခဲ့တဲ့ သမ္မတ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့အစိုးရ အဖွဲ့ဝင် တွေရဲ့ အကျင့်ပျက် ခြစား တာတွေ နဲ့ မကြာသေးခင် က ဘိုကိုဟာရမ် တွေ ပြန်ပေးဆွဲ သွားတဲ့ ကျောင်းသူ ၂ ရာကျော် ကို ကယ်တင် မှု မလုပ်နိုင်တာတွေ ကြောင့် လူထု ထောက်ခံ မှု ပြန်ပြီး ကျဆင်းနေပါတယ်။ မကြာသေးခင် ကပဲ အကြမ်းဖက် သမားတွေရဲ့ ဗုံးခွဲ မှု တစ်ခု မှာ သူက နောက်က နေ ကြိုးကိုင် ပါဝင်တယ် လို့လဲ စွပ်စွဲ ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် John ပြောစကားအရ တော့ ပြိုင်ဘက် ၂ ယောက် ယှဥ်ရင် သူက တော်သေးတယ်လို့ ပြောရမှာပါ။
သူ့ အဓိက ပြိုင်ဘက် က မိုဟာမက် ဘူဒါရီ ဆိုသူ ပါ။ မိုဟာမက် က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း  စစ်တပ်က အာဏာသိမ်း တဲ့ အဖြစ်အပျက် ၂ ခု မှာ ပါဝင်ဖူးပါတယ်။  အစ ပထမ မှာတော့ သူ့ရာထူးက ခရိုင် အုပ်ချုပ်ရေးမှုး ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်း မှာ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ပါဝင်ယှဥ်ပြိုင်ဖို့အထိ အင်အားကြီးထွားလာခဲ့သူပါ။ သူ့ရဲ့ ဖိနှိပ် အုပ်ချုပ်ရေး အောက်မှာ ရှာရီးယား ဥပဒေ ကို ကျင့်သုံးပြီး ပညာတတ် တွေ၊ ဂျာနယ်လစ် တွေကို ဖိနှိပ်မယ် လို့ ကြွေးကြော် နေသူ တစ်ဦးပါ။ အဖွဲ့ အစည်း တော်တော် များများ က သူ့ကို လူ့အခွင့်အရေး ဖောက်ဖျက် ကြူးလွန် မှု တွေအတွက် နိုင်ငံတကာ တရားရုံးမှာ တရားစွဲဆိို ဖို့လဲ ဖိအားပေးနေ ကြပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ သူ့အပေါ် စွပ်စွဲထားတာ တွေကို သူကိုယ်တိုင် ငြင်းဆိုပြီး ICC ကလဲ တရားမစွဲ နိုင်ခဲ့ပါဘူး။တကယ်တော့ နိုင်ငံ တကာ ဥပဒေ အရ ICC တရားစွဲဆိုထားရင် သူ့အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်လို့မရပါဘူး။ ကျွန်မ မိတ်ဆွေ John, လစ်ဗျား မင်းသား နဲ့ သူ့မိတ်ဆွေ ရေနံ သူဌေး တွေ အကုန် လုံးက သူသာ အာဏာရသွားမယ် ဆိုရင် တိုင်းပြည် တစ်ခု လုံးသွေးထွက် သံယို မှု တွေနဲ့ ကသောင်းကနင်းဖြစ်မယ် ဆိုတဲ့ အချက်ကို တညီတညွတ် တည်း သဘောတူကြပါတယ်။
Nix  က ကျွန်မ နဲ့ တွေ့ရမယ့် နိုင်ဂျီးရီးယား ကိုယ်စားလှယ် တွေကို ဟော်တယ် တစ်ခု မှာ နေ့လည် စာ ကျွေးပြီး ဧည့်ခံစကားပြောဖို့ ညွှန်ကြားပါတယ်။
ကျွန်မ မက်ဒရစ် ကိုရောက်တဲ့ အခါ မင်းသား Idris ို နိုင်ဂျီးရီးယား လူမျိုး တစ်ယောက် နဲ့ အတူတူ စောင့်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။ ကျွန်မ တို့ရဲ့ client  က သူတို့ ကိုယ်စား အစည်းအဝေး တက်ဖို့ လွှတ်လိုက်တဲ့ သူပါ။ သူ့အရွယ်က ၃၀ ပတ်လည်ဖြစ်ပြီး တောင့်တင်း တဲ့ ခန္ဓာကိုယ် နဲ့ သူ့ကြည့်ရတာ အရမ်းကို စိတ်လှုပ်ရှားနေပုံရပါတယ်။
သူတို့နဲ့ တွေ့တဲ့ ကျွန်မ ရဲ့ ပထမ နေ့မှာတော့ ပြင်ဆင်လာတဲ့ အဆိုပြူလွှာ ပြရင်း SCL  သူတို့ သူဌေး အတွက် လုပ်ပေးနိုင်တာ တွေ ရှင်းပြပါတယ်။ ကျွန်မ တို့အနေနဲ့ လူထု သဘောထား ကောက်ခံတာ၊ လူထု ကျေနပ်မှုစစ်တမ်း၊ လူမျိုးစု တခုချင်းစီ အတွက် သုတေသန ၊ ပြိုင်ဘက် အပေါ် သုတေသန လုပ်ပြီး အားနည်းချက် ရှာတာ၊ အဆင့်မြင့်နည်းပညာ သုံးပြီး  ပြိုင်ဆိုင်မှု အတွက် မဟာဗျူစာ ချမှတ်တာ၊ ပြိုင်ဘက်ရဲ့ နောက်ခံ စီးပွားရေး အခြေအနေ ကိုလေ့လာဆန်းစစ်ပြီး မမြင်နိုင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှု တွေ ဖော်ထုတ် တာ အစရှိတဲ့ အလုပ်တွေကို SCL  လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း ရှင်းပြလိုက်ပါတယ်။ ကျွန်မ အနေနဲ့ ဒါဟာ ပြိုင်ဘက် ကို ထိုးနှက် အပုပ်ချတဲ့ Negative campaign များ ဖြစ်နေမလားဆိုတာ အဲဒီအချိန် က မတွေးနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်း မှာ တော့ ပြိုင်ပွဲ တစ်ခု မှာ ရလဒ် ကို မြန်မြန် ထုတ်ပြဖို့ အရေးကြီးတယ် ဆိုတာ သဘောပေါက်လာပါတယ်။
ဒီ အချိန် တို အတွင်းမှာ SCLအနေနဲ့ ပါတီ စာရင်းစစ် party audit လို့ ခေါ်တဲ့ ပါတီဝင် တစ်ယောက်ချင်း ရဲ့ အကြောင်းကို လေ့လာတာ၊ မဲဆန္ဒနယ် တွေ တခုချင်းစီ နဲ့ သူတို့ရဲ့ ထောက်ခံတဲ့ ပါတီ ကိုလေ့လာဆန်းစစ်တာ တွေ မလုပ်နိုင်ပါဘူး။ Swing voter လို့ ခေါ်တဲ့ ဘယ်ဘက် မှ မပါတဲ့ မဲပေးသူတွေ က ဘယ်သူ တွေလဲ ဆိုတာ လဲ မရှာဖွေ နိုင်ပါဘူး။ လုပ်နိုင်တာက ကျွန်မ တို့လူ Johnathan ကို ထောက်ခံ သူမှန် သမျှ မဲထွက် ပေးလာအောင် ပဲ လုပ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။  ကျွန်မ တို့ အပြတ်အသတ် နိုင်အောင် လုပ်နိုင်ရင် ရွေးကောင်ပွဲ ရလဒ် အပေါ် မယုံကြည် မှုကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ အကြမ်းဖက် မှု တွေကိုလဲ တားဆီးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
ဒုတိယ နေ့မှာ nix ရောက်လာတော့ ကျွန်မ စိတ်သက်သာရာရပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အားအင် အပြည့်နဲ့ စကားပြောဟန်၊ ကိုယ့်ကိုကို ယုံကြည်မှု၊ ဘာသာရက်အပေါ် ကျွမ်းကျင်မှုတွေကတော့ လက်ဖျားခါလောက် အောင်ကို တော်ပါတယ်။ ကျွနိမ သူ စကားပြောနေတာကိုကြည့်ရင်း သု့အပေါိ ဘယ်တုန်းကမှ မဖြစ်ဖူးတဲ့ လေးစား တဲ့ စိတ် ဝင်လာမိပါတယ်။
သူ မင်းသား နဲ့ နိုင်ဂျီရီးယား ကိုယ်စားလှယ်ကို ပြောပြ နေတာ ကျွန်မ နဲ့ Chester သူ့ရုံးခန်း ကို ပထမ ဆုံးအကြိမ် ရောက်တုန်းက ပြတဲ့ စလိုက်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် အခုတခါ မှာ သူပြောတာတွေ က ပို ပြည့်စုံပြီး အချက်အလက် တွေ ၊ ဥပမာ တွေကလဲ Ted talk မှာ ပြောနေသလို ပါပဲ။ ကျွန်မ အတွက် တော့ Nix မှာ ကမ္ဘာကြီး ကို ထိန်းချုပ် နိုင်မယ့် အဝေးထိန်း ခလုတ် တစ်ခု ကို ကိုင်ထားသလိုပါပဲ။
nix ပြောသမျှ ကို မင်းသားရော ၊ နိုင်ဂျီးရီးယား ကိုယ်စားလှယ် ရော ခေါင်းတ  ငြိမ့်ငြိမ့် နဲ့ သဘောကျ နေပါတယ်။ Nix  က သူ့အနေနဲ့ ကျေးရွာ တစ်ရွာ၊ တိုက်ခန်း တစ်ခန်း ၊ နောက်ဆုံး လူတစ်ယောက် ချင်းစီ အထိ ပစ်မှတ်ထား မဲဆွယ်နိုင်တယ် လို့ ပြောလိုက်တဲ့ အခါမှာ တော့ သူတို့ အားလုံး အံ့သြ လွန်းလို့ မျက်လုံးတွေ ပြူးကုန် ကြပါတယ်။
 SCL နဲ့ တခြား ကုမ္ပဏီ တွေ မတူတာက SCL က သာမာန် ကြော်ငြာ ရေးတဲ့ ကုမ္ပဏီ မဟုတ်ပါဘူး။ စိတ်ပညာ ရပ်နဲ့ သိပ္ပနည်းကျ အရ လူတစ်ယောက်ချင်းစီကို အတိအကျ ပစ်မှတ် ထားပြီး ဆက်သွယ်နိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီ ပါလို့ Nix က ဆက်ပြောပါတယ်။

မဲဆွယ် လုပ်ငန်း တွေရဲ့ အကြီးမားဆုံး အမှားတစ်ခု က သူတို့ သွားချင် တဲ့ နေရာ က မစဘဲ သူတို့ လက်ရှိ ရှိနေတဲ့ နေရာ က စတာပါလို့ Nix  ကဆက်ရှင်းပြ ပါတယ်။ တခါတရံ မှာ SCL ကို client က ဘာလုပ်ပါလို့ ပြောတာလဲ ကြုံဖူးပါတယ်။ သူတို့မြင်ချင် တာက မဲဆွယ် ပိုစတာ တွေ နေရာ အနှံချိတ်ထားမယ်၊ TV ကနေ မဲဆွယ် ကြော်ငြာ တွေလာမယ်  အဲလိုမျိုးတွေ မျှော်လင့်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေက အလုပ်ဖြစ်မယ် လို့ ခင်များ ဘယ်လို သိမှာလဲ လို့ Nix ကမေးပါတယ်။

"ကျွန်တော်တို့ ကို သမ္မတ လောင်းဘယ်သူဆိုတာ၊ ဘယ်ပါတီ၊ ဆိုတာ စိတ်ကို မဝင်စားဘူး၊ ကျွန်တော် တို့ တကယ်စိတ်ဝင်စားတာ ပရိတ်သတ် ဗျ။" Nix  က ပြောရင်း နဲ့ စလိုက် တစ်ခု ကိုဖွင့်ပြလိုက်ပါတယ်။ စလိုက်မှာ ရုပ်ရှင်ရုံ တရုံ က ပွဲကြည့် ပရိတ်သတ် တွေ ပုံ ပေါ်လာပါတယ်။
ဆိုကြပိုစို့၊ ဒီ ပရိတ်သတ် တွေကို ကိုကာကိုလာ ရောင်းချင်တယ်၊ ခင်များတို့ ကြော်ငြာ ကုမ္ပဏီ ကို သွားအပ်လိုက်ရင် ဆိုင်တွေ မှာ လုံလောက် တဲ့ အရေအတွက် ထားရမယ်၊ ကိုကာကိုလာ အမှတ် တဆိပ် ကို လူတွေ သိအောင်လုပ်မယ်၊ ရုပ်ရှင်မစခင် မှာ ကြောငြာ ထိုးပြမယ်၊ အားလုံးက ပစ္စည်း အကြောင်း တွေချည်းပဲ။ အဲဒီလိုမျိုး မဲဆွယ် ကမ်ပိန်းတိုင်းလိုလို က ဖြစ်နေကြတာပဲ။  ဒါပေမယ့် ခင်များ သေသေချာချာ စဥ်းစား ကြည့်ပါ။ ဘယ်လို အခြေအနေ မှာ ဒီ ပရိတ်သတ် က ကိုကာကိုလာ ပိုသောက်ချင်စိတ် ဖြစ်မလဲ၊ ခင်များ သုတေသန လုပ်ကြည့်၊ သူတို့ ရေဆာ တဲ့ အချိန် မှာ သောက်ချင်စိတ် အဖြစ်ဆုံးဆိုတာ သိလာလိမ့်မယ်။  ဒီလို အခြေ အနေ မှာ ခင်များဆို ဘာလုပ်မလဲ။ လူတွေ ရေဆာလာအောင် ရုပ်ရှင်ရုံရဲ့ အပူချိန် ကို မြှင့်ပေး မှာပေါ့။ ဒီမှာ အဖြေ က ကြော်ငြာ တွေမှာ မဟုတ်ဘဲ ပရိတ်သတ် မှာ ပဲ ရှိပါတယ်။ ဒီ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ရဲ့ အြေဖ ကလဲ မဲပေးမယ့် သူတွေပဲ။
Nix ပြောသလို မျိုး ကျွန်မ တခါမှ မစဥ်းစား ဖူးတာ အမှန်ပါ။ ဒီ အခိုက် အတန့်လေးဟာ ကျွန်မအတွက် မျက်စိ ပွင့်ပြီး အသိတရား တခု ရလိုက်တဲ့ အချိန် ပါပဲ။ ဒါဟာ အရမ်းကို ထူးခြား ကောင်းမွန် တဲ့ အယူအဆ တစ်ခုပါ။ လူတွေ ပါဝင်လာအောင် လို့ သူတို့ ကို ကိုယ်ဖြစ်စေချင် တဲ့ အခြေအနေ တစ်ခု ဖန်တီးပေးရမယ်။ ဒီလို ရိုးရှင်း တဲ့ အယူအဆ က ကျွန်မ အတွက်တော့ အသိညဏ် ပွင့်လင်းသွားသလိုပါပဲ။

Nix က ဆက်ပြောပါတယ်။ SCL က ဒီလိုပုံစံ မျိုး ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံ တွေ မှာ ထပ်ခါ ထပ်ခါ လုပ်ပေးဖူးတယ်။ ၂၀၁၀ ထရီနီဒတ် နဲ့ တိုဘားကိုး နိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ တုန်းကဆို မဲပေးသူ တွေက လူမျိုးစု ၂ စုကွဲနေတယ်။ တစ်ဝက် က အိန္ဒိယ လူမျိုး တွေ နဲ့ နောက် တစ်ဝက် က ကာရေဘီယန် လူမျိုးတွေ။ တဖက် က နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် တွေ အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ မဲဆွယ် စကား တွေကို တခြားတဖက် က လက်ခံလာအောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ ဒီ အခြေ အနေ မှာ SCL က ပရိုဂရမ် တစ်ခု ရေးဆွဲ ပြီးတော့  မဲဆွယ်ဂရာဖတီ ပုံတွေကို လူထုကြားတဲ ပြန့်နှံအောင် ပို့ပေး နိုင်ခဲ့တယ်။  ရလဒ်က ရွေးကောက်ပွဲ မှာ လူငယ် တွေ မဲပေးဖို့ ထွက်လာကြတာပဲ။ တကယ်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ တွေ မှာ လူငယ် တွေ မဲပေးလာအောင် လုပ်ရတာ တကယ် ပဲ ခက်ခဲပါတယ်။

၂၀၁၁ ကိုလမ်ဘီယာ မှာတုန်းကဆို SCL ကြုံခဲ့တာက နိုင်ငံ က အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တွေ နဲ့ ပြည့်နေတယ်။ လူထု က ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ် တွေ အပေါ် ယုံကြည် မှု မရှိဘူး။ ဒီလို အခြေ အနေ မှာ SCL ကအမတ်လောင်း တွေအပေါ်  အာရုံမစိုက်အောင် အခြား အကြောင်းအရာ တွေ အပေါ် လမ်းလွှဲပေးလိုက်တယ်။  အမတ်လောင်း တွေ မျက်နှာ ထွက်ပြ စရာ မလိုဘဲ လူထု ထောက်ခံ မှုရသွားတာပေါ့။

နိုင်ဂျီးရီးယား ကိုယ်စားလှယ် တွေက SCL အနေနဲ့ ရလဒ်ကို ဘယ်လောက် မြန်မြန် ရအောင် လုပ်ပေးနိုင်မလဲ မေးပါတယ်။ ကျွန်မ SCL brochure ကို ဖတ်ထားတဲ့ အတွက် nix ယ်လို ဖြေမလဲ ခန့်မှန်းမိပါတယ်။ Nix က ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ သူနဲ့ အလုပ်လုပ် တဲ့ client တိုင်း အတွက် တိုင်းတာလို့ရပြီး သိသာ စေတဲ့ ရလဒ်ကို ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ် လို့ ဖြေပါတယ်။နိုင်ဂျီးရီးယား ကိုယ်စားလှယ် တွေ အားလုံး nix ရဲ့ တင်ပြ ပုံကို ကျေနပ် သွားကြပါတယ်။ အစည်းအဝေး အပြီး မှာ nix နဲ့ ကျွန်မ ညစာ အတူတူ စားရင်း နိုင်ဂျီးရီးယး ကမ်ပိန် အကြောင်းရော ၊ တခြား ကမ်ပိန်း အကြောင်း တွေပါ ပြောဖြစ်ကြပါတယ်။ ကျွန်မ အတွက်တော့ nixဟာ ကမ္ဘာပေါ် က အတော် ဆုံး ရွေးကောက်ပွဲ အကြံပေး တစ်ယောက်ပါ။ ကျွန်မ အတွက် အရမ်းကို ထက်မြက် တဲ့ ဆရာ တစ်ယောက် ဆိုလဲ ဟုတ်ပါတယ်။ လန်ဒန်ကို ပြန်ရောက်တော့ ခရစ်စမတ် ကာလ နီးနေပါပြီ။ ရုံးပိတ်ရက် မတိုင် ခင် ရုံးက ပါတီ ပွဲကို ကျွန်မ တို့ အားလုံး ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ဆင်နွဲ ကြပါတယ်။ Nix ကိုယ်တိုင် ကတော့ ဂါနာ သမ္မတ နဲ့ အစည်းအဝေး ရှိနေလို့ဆိုပြီး ပွဲ မတက်နိုင်ပါဘူး။ သူ့အချိန် တော်တော် များများကို အလုပ် အတွက် ပဲ ပေးထား ပုံရပါတယ်။ ကျွန်မ SCL မှာ အလုပ် စဝင်ချိန် လောက်မှာပဲ စကော့တလန် သား Tim နဲ့ စတွဲခဲ့ပါတယ်။ Tim က Nix လိုပဲ အဂ်လန် က ကျောင်းပြီး ထားပြီး စီးပွားရေး အကြံပေး အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။ သူက အမြဲလိုလို ပျော်ပျော် ရွှင်ရွှင် နေတတ်သူ တစ်ယောက်ပါ။ ကျွန်မ Tim အကြောင်းကို ကျွန်မ အမေ ဆီ လှမ်းမပြောရသေးပေမယ့် ကျွန်မ ရဲ့ အလုပ်သသစ် အကြောင်းကို တော့ ပြောပြလိုက်ပါတယ်။ အမေ ကတော့ ကျွန်မ ရဲ့ Phd မပြီးဘဲနဲ့ တိုးလို့ တန်းလန်း ဖြစ်နေမှာ ကို စိုးရိမ်နေပါတယ်။ အမေ့ကို ကျွန်မ ပြီးအောင် လုပ်မှာပါ။ စိတ်မပူပါနဲ့ လို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။
ဒီ ခရစ်စမတ် မှာ ကျွန်မ အိမ် မပြန်ဖြစ်ပါဘူး။ နိုင်ဂျီရီးယား ပရောဂျက် ကလဲ အချိန် မရွေး ရောက်လာနိုင်တာနဲ့ ရုံးမှာပဲ အလုပ်လုပ် နေဖို့ ဆုံးဖြတ် လိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွနိမ တို့ ရုံးက ခရစ်စမတ် မတိုင်ခင် အထိ ပဲ ဖွင့်ပြီး နှစ်သစ် ကူးအထိ ပိတ်ထားမှာပါ။

နောက်ဆုံးမှာ Tim က သူ့မိသားစု ရှိတဲ့ စကော့တလန် ကို လိုက်လည် ဖို့ ဖိတ်ခေါ်တာနဲ့ ကျွန်မ အားလပ်ရက် တွေကို စကော့တလန် မှာ နေဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ Tim မိဘ တွေရဲ့ အိမ် က စကော့တလန် ရဲ့ တောပိုင်း မှာ ဆောက်ထားတဲ့ ရှေးဟောင်း ၂ ထပ်အိမ် ပါ။ သပ်ရပ် လှပတဲ့ မျက်ခင်းစိမ်း ပေါ် မှာ Tim မိသားစု ဝင်တွေနဲ့ စကားပြောရင်း၊ ဝိုင်သောက်ရင်း နဲ့ အိမ်ပြန်ရောက် နေသလို ခံစားမှုမျိုး ရနေပါတယ်။

Tim မိဘ တွေရဲ့ အိမ် က တောပိုင်း မှာ ဖြစ်လို့ ဖုန်း ကွန်ယက် သိပ်မမိပါဘူး။ ဒါနဲ့ Tim မိဘ တွေကို ခွင့်တောင်းပြီး သူတို့ရဲ့ လိုင်းဖုန်း နံပတ် ကို အရေးပေါ် အတွက် ကျွနိမ အမေ၊ Nix, မင်းသား Idris နဲ့ နိုင်ဂျီးရီးယား ကိုယ်စားလှယ် တွေကိုပို့ပေးထားလိုက်ပါတယ်။
မက်ဒရစ် မှာ တုန်း က nix က အားလုံး အဆင်ပြေရင် ဒီ ပောဂျက် အတွက် နိုင်ဂျီးရီးယား တွေ အခု ရုံးပိတ်ရက် တွေ မှာ ဆက်သွယ်လာနိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကလဲ ကပ်နေတော့ ဒီ အချိန် အတွင်း အဆက်အသွယ် မလုပ်ရင် တော့ ပရောဂျက် မရတော့ဘူးသာ မှတ်လိုက်တော့လို့ ပြောဖူးပါတယ်။

တစ်ည မှာ Tim တို့ အိမ်ရဲ့ လိုင်းဖုန်း မည်လာပါတယ်။ Tim ရဲ့ ညီလေး က သွားကိုင်ပြီး ခင်များတို့ ဘာတွေ လာရောင်းနေတာလဲ ၊ ဘာမှ မလိုချင်ဘူးလို့ အော်ဟစ် ပြောဆိုနေတာ ကို ကျွန်မ အခန်းက ကြားနေရပါတယ်။ Tim အမေ လဲ အနားမှာ ရှိနေပါတယ်။ Tim အမေ က ကျွန်မ အရေးကြီးတဲ့ ဖုန်း စောင့်နေတယ် ဆိုတာ သိပါတယ်။ ခဏနေ တော့ Tim ညီလေး ကျွန်မ အခန်းကို မျက်နှာကြီး ရဲပြီး ရောက်လာပြီးတော့ " အမ ၊ အမရဲ့ဖုန်း၊ လစ်ဗျား က မင်းသား လ်ု့ ပြောတယ်" ဆိုပြီး လာပြောပါတော့တယ်။
ကျွန်မ လဲ အပြေးလေး သွားပြီး " ဟုတ်ကဲ၊ မင်းသား အမိန့်ရှိပါ" မင်းသားက ကျွနိမ ကို သတင်းကောင်း ပြောပြပါတယ်။ သူ Nix ကိုလဲ အကြောင်းကြားပြီး ဖြစ်တဲ့ အကြောင်း၊ အခုသူတို့ ပရောဂျက် ကိစ္စ ကို အမြန် ဆုံးဆွေးနွေးချင် တဲ့ အကြောင်း၊ သူတို့ အားလုံး ဝါရှင်တန် ဒီစီ မှာ ရောက်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။

Nix က အားလပ်ရပ် ခရီး ထွက် နေလို့ ကျွန်မ ကိုပဲ အခုချက်ချင်း ပြင်ဆင်ပါလို့ မင်းသား က ပြောပါတယ်။ ဖုန်းချ ပြီးတော့ ကျွန်မ အသက်တောင် မရှုနိုင်ပါဘူး။ SCL က ကျွန်မ ကို လွှတ်မယ် မထင်ပါဘူး။ ရုံးမှာ ကျွန်မ ထက် စီနီယာ ကျသူတွေ အများကြီး ရှိပြီး ကျွန်မ က အခုမှ အလုပ်ဝင်တာ ၃ ပတ်ခွဲ ပဲ ရှိသေးတဲ့ ဝန်ထမ်း အသစ်တစ်ယောက်ပါ။
သိပ်မကြာပါဘူး။ နောက် ဖုန်းတစ်ခု ဝင်လာပါတယ်။ ဒီတခါ Nix ဆက်တာပါ။ Nix က နိုင်ဂျီးရီးယား တွေက လူကိုယ်တိုင် တွေ့ပြီး ပရောဂျက် အပြီးသတ် သဘောတူညီ မှုလုပ်ချင်တယ်။ ရုံးက လူတွေ အားလုံး လဲ ခရီးလွန် နေကြတော့ ခင်များ တစ်ယောက်ပဲ ရှိတော့တယ်။ ခင်များ ကိုယ့်ကိုကို သက်သေ ပြဖို့ အဆင်သင့်ပဲလားလို့ မေးပါတယ်။
ကျွန်မ ဒါကို လုပ်နိုင်မယ် ဆိုတာ ကိုယ့်ကိုကို တောင် မသိတော့ပါဘူး။

Nix က ခင်များ ဒီ ပရောဂျက်ကို တကယ်လိုချင်တယ် ၊ သူတို့ ဘက် ကလဲ အာပလာလုပ်နေတာ မဟုတ်ရင် ဒါ Now or Never ပဲလို့ ပြောပါတယ်။ ဒီ ပရောဂျက် ရရင် ကျွန်တော် ခင်များ အပေါ် အကြွေး တစ်ခု တင်သွားပြီးလို့ Nix က ပြောပါတယ်။

ဆက်ရန်။
ဘာသာပြန်ဆိုသူ: ရဲမင်းဝင်း

Targeted Book by Translation work: Chapter 2 : ဘက်ပြောင်းခြင်း

ကမ္ဘာနိုင်ငံ အသီးသီးက ရွေးကောက်ပွဲ တွေကို Social Media ကို အသုံးချ ပြီး မဲပေးသူတွေ ရဲ့ စိတ်ကို ဘယ်လို လွှမ်းမိုး နိုင်ခဲ့သလဲ ဆိုတာကို အတွင်းကျကျဖွင့်ချ ရေးထားတဲ့ Cambridge Analytica ကုမ္ပဏီ ရဲ့ ညွှန်ကြားရေး မှုးရဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန် ကိုယ်တွေ့ စာအုပ်ကို ဘာသာပြန် ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ သတင်းအချက်အလက် တွေကို ဘယ်လို ရယူနေတယ်၊ ဒီ အပေါိ မှာ နိုင်ငံရေး အမြတ် ထုတ်လိုသူတွေက ဘယ်လို အသုံးချ တယ်ဆိုတာ ကို သိလို သူများ အတွက် ဘာသာပြန် ဖော်ပြနေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
ရဲမင်းဝင်း
Targeted Chapter 2 Crossing Over (ဖြတ်ကျော်ခြင်း)
Part 1

October - December 2014
Nix နဲ့ တွေ့ပြီး လတော်တော် ကြာတဲ့ အထိ ကျွန်မ မှာ မိသားစု ငွေကြေး အခက်အခဲ ကိုဖြေရှင်းနိုင်မယ့် အလုပ် မရှိသေးပါဘူး။ ဒါနဲ့ပဲ 2014 oအောက်တိုဘာ မှာ ကျွန်မ သူငယ်ချင်း Chest ကိုဆက်သွယ်ပြီး ကျွန်မ အတွက် အဆင်ပြေမယ့် အချိန်ပိုင်းအလုပ်ဖြစ်ဖြစ် ကူညီ ရှာပေးဖို့ ပြောဖြစ်ပါတယ်။ Chest က ဒါဆို သူ့ ဝန်ကြီးချုပ် နဲ့ တွေ့ပေးမယ်။ သူ့ ဝန်ကြီးချုပ် က မကြာခင် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်ရတော့မှာ ဖြစ်ပြီး ဒီတစ်ခေါက် မှာတော့ သူ ရှုံးနိမ့် နိုင်တယ် ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ် ဝင်နေတယ် လို့ ပြောပါတယ်။ သူ ကျွန်မ ကို ဘယ်လို ကူညီ နိုင်မလဲ တစ်ချက် လောက် တွေ့ပြီး စကားပြောလိုက်ပါ လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါကပဲ ကျွန်မ နဲ့ Nix ဒုတိယ အကြိမ် တွေ့ဖို့ အကြောင်းဖန် လာတာပါပဲ။ အဲဒီ နေ့က ကျွန်မ chest ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ကို တွေ့ဖို့ Gatwick လေဆိပ်ရဲ့ သီးသန့်ဆောင် ကို မနက်စောစော ရောက်နေပါတယ်။

လေဆိပ် ခန်းမ ဖွင့်လိုက်တာနဲ့ Nix ဝင်လာတာကို တွေ့ရတော့တာပါပဲ။ ကျွန်မ က ဒီ အစည်းအဝေး အတွက် ပထမ ဆုံးရောက်နေသူ ဖြစ်လို့ Nix ကို တွေ့တော့ ဝန်ကြီးချုပ် က ကျွန်မ တစ်ယောက်တည်းကို တွေ့ဖို့ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သဘောပေါက်လိုက်ပါတယ်။ Nix က ကျွန်မ ကို တွေ့တွေ့ချင်း ဒီမှာ ဘာလုပ်နေတာလဲ၊ ခင်များ ကျွန်တော့်ကို နောက်ယောင် ခံလိုက်နေတာတော့ မဟုတ်ပါဘူးနော် လို့ အရွှန်းဖောက်ပါတယ်။ ကျွန်မ က ဝန်ကြီးချုပ် နဲ့ တွေ့ဖို့ စောင့်နေတဲ့ အကြောင်းပြောပြတော့ သူလဲ ဒီ ဝန်ကြီးချုပ် ရဲ့ အရင် ရွေးကောက်ပွဲ တွေ အတွက်သူ အလုပ်လုပ်ပေးဖူးကြောင်း၊ အခု တခေါက် မှာ ကျွန်မ ရော ဝန်ကြီးချုပ် အတွက် လုပ်ပေးမယ် ဆိုတာ သိရလို့ ဝမ်းသာ ကြောင်းပြောပါတယ်။

ကျွန်မ ကို SCL Officer ကို လာလည် ပြီး သူတို့ လုပ်နေတာ တွေ လာကြည့်ဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။ ကျွန်မ စိတ်ထဲ မှာ သူနဲ့ တွေ့ဖို့ နည်းနည်းစိုးရိမ်စိတ် ရှိပေမယ့် သူရှိရာ SCL ရုံးခန်းကို သွားဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ ရက်အနည်းငယ် မှာပဲ Chest က ဖုန်းခေါ်လာပြီး သူရယ် ကျွန်မ ရယ် Nix ရဲ့ ရုံးခန်း ကို သွားပြီး သူ့ ဝန်ကြီးချုပ် အတွက် အလုပ်ကိစ္စ တိုင်ပင် ရအောင်လို့ ပြောလာပါတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ် ကျွန်မ တောင် Nix နဲ့ အလုပ်တူတူ တွဲလုပ်ဖို့ကို idea ကို သဘောကျ နှစ်ခြိုက်မိတဲ့ အတွက် အံအားသင့်ရပါတယ်။ သူလို လူမျိုးနဲ့ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ဆန့်ကျင်ပြီး ပြိုင်ဘက် အနေနဲ့ မဟုတ်ဘဲ အလုပ်တူတူ တွဲလုပ်ရမှာ ကောင်းပါတယ်လို့ တွေးမိပါတယ်။ October လလည် လောက်မှာပဲ ကျွန်မ Chest နဲ့ အတူ SCL office ကို ရောက်သွားခဲ့ပါတယ်။ ရုံးခန်း မှာ Nix နဲ့အတူ Kieran Ward နဲ့တွေ့ပါတယ်။ Karen Ward က Nix ရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားရေးမှုး တာဝန်ယူထားပါတယ်။ သူ့ အသက် က ၃၀ ပတ်ဝန်းကျင် ပဲ ရှိသေးပေမယ့် နိုင်ငံရပ်ခြား က ရွေးကောက်ပွဲ တော်တော် များများရဲ့ အတွေ့အကြုံ ရှိထားသူ ပါ။

Nix က Chest ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် မှာ အရေးကြီးတဲ့ အချိန် ရောက်နေပြီလို့ ပြောပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ် မှာ နိုင်ငံရေးမာန ရှိနေပြီး ဒါက သူ့အတွက် ၅ ကြိမ်မြောက် ရွေးကောက်ပွဲပါ။ သူ့ကို သူ့ပြည်သူ တွေက ရာထူးက ဆင်းပေးဖို့ တောင်းဆို နေကြ ပါတယ်။ nix က သူ ဝန်ကြီးချုပ် နဲ့ တွေ့တုန်းက ဒီပွဲ မှာ ခင်များ အဆိုးဆုံးကို ပြင်ဆင် မထားရင် သေချာပေါက် ရှုံးမှာပဲ လို့ သတိပေးခဲ့တဲ့ အကြောင်း ပြောပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ က လာမယ့် နှစ်သစ် အစ မှာ လုပ်မှာ ဖြစ်လို့ အချိန် အများကြီး မကျန် တော့ပါဘူး။ Nix က SCL ရဲ့ အကြောင်း ခင်များ သေချာ မသိသေးဘူး ထင်တယ် လို့ ပြောပြီး သူ့ရဲ့ လက်တော့ကို ဖွင့်ပြီး ပါဝါပွိုင့် စလိုက် တချို့ကို ပြပါတယ်။ ကျွန်တော် တို့ မျိုးဆက် က ယေဘုယျ အားလုံးကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ကြောငြာ တွေနဲ့ ဆို မထိရောက်ဘူးလို့ သူ့ရဲ့ presentation file ကို ဖွင့်ရင်း ပြောပါတယ်။ သူ့ရဲ့ စလိုက် တစ်ခု မှာ သမားရိုးကျ မဲဆွယ် ကြော်ငြာတွေက လူတစ်ယောက် ၊ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု ရဲ့ အမှတ် တံဆိပ်ကို လူတွေ ရင်းနှီးအောင် လုပ်နိုင်တာက လွဲပြီး လူတွေရဲ့ အပြုအမူ ကို မပြောင်းလဲ နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ စာသားကို ဖတ်ပြပါတယ်။

သူ့ရဲ့ စလိုက် ထဲက Harrod Department Store ရဲ့ 50% လျော့စျေး ဆိုတဲ့ ကြောငြာရယ်၊ Mc Donald's နဲ့ Burger King ရဲ့ ကြော်ငြာ ကို ပြပြီး ဒီလို သမားရိုးကျ ကြော်ငြာ မျိုးက လူတွေရဲ့ အမှတ် တဆိပ် တစ်ခု အပေါ် သစ္စာ ရှိမှုကို လုပ်ပေးနိုင်ရုံက လွဲပြီး ဘာမှ မထူးခြားဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ဒီလို ကြော်ငြာမျိုး က ခေတ်မရှိတော့ဘူး၊ အရမ်း ဒိတ်အောက် နေပြီလို့ ဆက်ပြောပါတယ်။ Nix ဆက်ပြောတာက scl group ရဲ့ သတင်းအချက်အလက် ဖြန့်ဖြူးတဲ့ ပုံစံ က 21 ရာစု ကမ္ဘာအတွက် ရည်ရွယ်တယ်၊ ဒီလို မျိုးကို ဘယ်လို သမာရိုးကျ ကြော်ငြာ နည်းလမ်းတွေက မှ မလုပ်နိုင်ဘူး။ တကယ်လို့ client က customer အသစ် တွေဆီ ချည်းကပ်ချင်ရင် ခင်များ ဘယ်လို လုပ်မလဲ။ New customer ရဖို့က သူတို့ကို ချည်းကပ်ရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး၊ သူတို့ကို ပြောင်းလဲ ပစ်ရမယ်။ တကယ်လို့ mc Donald က Burger King စားနေတဲ့ သူတွေကို သူ့ ပစွည်းပြောင်းစားအောင် လုပ်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ဆီ ကို ကြော်ငြာ တွေ ပို့နေရုံနဲ့ အလုပ်မဖြစ်ဘူး၊ သူတို့ကိုယ်တိုင် Mc Donald ရဲ့ customer ဖြစ်လာအောင် ပြောင်းလဲ ရမယ်။

Nix က နောက် စလိုက် တစ်ခု ကို ပြောင်းရင်း ထိရောက်တဲ့ communication ဆိုတာ  ရဲ့ လူတစ်ယောက်ရဲ့ အပြုအမူ ကို  စပြီး ပြောင်းလဲ ပစ်နိုင် တဲ့ အချိန် က စတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ နောက်ထပ် စလိုက် တစ်ခု မှာတော့ Behavioural Communication , အပြုအမူ ဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေး လို့ ရေးထားပါတယ်။ အဲဒီ စလိုက် မှာ စတုရန်း ပုံစံ အကွက် ထဲ မှာ လူတွေ ရေကူးနိုင်တဲ့ ဧရိယာ ဒီအထိ ပဲလို့ သတိပေး အရောင် အဝါရောင် နဲ့ ရေးထားပါတယ်။ နောက် တစ်နော မှာတော့ တြိဂံ အကွက် ထဲမှာ " ဤနေရာ တွင် တခါတရဲ ငါးမန်း တွေ့ရှိရသည်" လို့ ရေးထားပါတယ်။ ဒီ ပုံ ၂ ပုံကို ပြပြီး ကျွန်မ ကို ဒီ ကြော်ငြာ ၂ ခု မှာ ဘယ်ဟာ က ပိုထိရောက်နိုင်မယ် ထင်လဲ လို့ မေးပါတယ်။
လူတွေရဲ့ ငါးမန်း ပေါ် ကြောက်တဲ့ စိတ်ကို သုံးပြီး ခင်များရဲ့ ပင်လယ်ပြင် မှာ လူတွေ လာမကူးအောင် ဟန့်တားနိုင်တယ်လေ။ Nix ရဲ့ ခင်များရဲ့ ပင်လယ်ပြင် ဆိုတဲ့ ဥပမာ ကြားတော့ ကျွန်မ စိတ်ထဲ nix က အားလုံးကို သူ့ကိုယ်ပိုင် လို့ ယူဆ ပြီး အလုပ်လုပ်နေတာပဲ ဆိုတဲ့ အတွေးဝင်လာပါတယ်။ Nix ဆက်ပြောတာက SCL က တကယ်တော့ ကြော်ငြာ ဝန်ဆောင်မှု ပေးတဲ့ သာမာန် ကုမ္ပဏီ မဟုတ်ဘူး။ လူတွေ ရဲ့ အပြုအမူ ကို ပြောင်းလဲ ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ တွေ မှာ မဲဆွယ်သမားတွေက ခုန က ပင်လယ် ကမ်းခြေ ဒီ မှ ဆုံးပြီ ဆိုတဲ့ ကြောငြာလို မထိရောက်တဲ့ ကြော်ငြာ မျိုးအတွက် ပိုက်ဆံ တွေ ဘီလီယံနဲ့ ချီ သုံးကြတယ်။ Nix ပြတဲ့ နောက် slide တစ်ခုက Mitt Rooney ရဲ့ ပုံရယ်၊ သူ မိန့်ခွန်းကို လူတွေ အားပေးနေတဲ့ အသံ တွေကို ရောစပ်ထားတဲ့ ဗွီဒီယို ကလစ် တစ်ခု။ အားကောင်းသော ခေါင်းဆောင် မှု အသစ် ဆီသို့ ဆိုတဲ့ မဲဆွယ်စာတမ်း ရေးထားတယ်။  မြက်ခင်းပစ် ပေါ် အမှိုက်မပစ်ရဆိုတဲ့ အမှတ်အသား မျိုးပါတဲ့ ပေါ်မှာ Romney, Santorum, Gingrich ဆိုတဲ့ နာမည် တွေ ရေးထားတယ်။ ဒီလို မဲဆွယ်ကြော်ငြာမျိုးက ကြည့်လိုက်တာနဲ့ အရမ်းရိုးရှင်းတယ်၊ လူတိုင်း ဒိလို ကြောငြာ မျိုးကို သတိထားမိ ဖို့ မလွယ်ဘူး။ Nix က ရီပြီးပြောတယ်။ ဒီလို ကြောငြာ တွေက  ဘယ်သူ တစ်ယောက် ကိုမှ ပြောင်းလဲ မပစ်နိုင်ဘူး၊ ခင်များ က ဒီမိုကရက် တစ်ယောက် ဆိုပါစို့၊ ဒီ Romney ရဲ့ မျကိနှာကို ကြောငြာ မှာ မြင်လိုက်တာနဲ့ ခင်များ အားပေးတဲ့ ပါတီ ဘက်ပြောင်းသွားမှာလား၊ ဘယ်ပြောင်းလိမ့်မလဲဗျ။ သူပြောတာကို ကျွနိမ တို့ အားလုံး ရီဖြစ်ကြတယ်။

ကျွန်မ အတွက် တော့ သူပြောတာ တွေ အားလုံးက အံ့သြ စရာ တွေ ချည်းပဲ။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင် ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ မဲဆွယ် စည်းရုံးရေး နည်းတွေ နဲ့ ရင်းနှီးပြီးသားပါ။ ဒါပေမယ့် Nix ပြောတဲ့ စည်းရုံးနည်း မျိုးကို မစဥ်းစား မိဘူး။ ကျွန်မ လုပ်ခဲ့တဲ့ Obama ရဲ့ မီဒီယာ team က လုပ်ခဲ့တာတွေကို တော်တော် အဆင့် မြင့်ပြီ၊ နည်းပညာ မြင့်ပြီလို့ပဲ ထင်နေခဲ့တာ။ အဲဒီ ကမ်းပိန်း က social media ကို အသုံးပြုပြီး မဲပေးသူ တွေကို ပထမ ဆုံးဆက်သွယ်ခဲ့တဲ့ ကမ်ပိန်းပါ။ အဲဒီတုန်းက ကျွန်မ တို့ အဖွဲ့ Obama အတွက် My space, youtube, Pin terest, Flickr တို့မှာ post တွေ အများကြီးရေးပေးခဲ့တယ်။ Obama ရဲ့ ဆီနိတ်တာ Facebook Page ကို ကျွန်မ ပထမ ဆုံး လုပ်ပေးခဲ့တာပေါ့။ Obama ချီကာဂို ရုံးကို လာတုန်းက ကျွန်မ ကွန်ပြုတာ ပေါ်က သူ့ ဓာတ်ပုံကို လက်ညို့းထိုးပြီး ဟာ ဒါငါ့ပုဲံဟ လို့ ပြောတာကို ဂုဏ်ယူ ခဲ့ဖူးတယ်။ ခု Nix ပြောတာတွေ နဲ့ ချိန်ထိုးစဥ်းစားတော့မှ တကယ်တော့ အဲဒီတုန်းက ကျွန်မ တို့ ဘယ်သူ့ကို မှ မပြောင်းလဲ နိုင်ခဲ့ဘူးပဲ။ ကျွန်မ တို့ရဲ့ ပရိသတ် က Obama ကို နဂိုကတည်း က ထောက်ခံသူတွေပဲ။ တကယ်ဆို ကျွန်မ တို့က သူတို့ဆီ သွားတာ မဟုတ်ဘဲ သူတို့က ကျွန်မ တိူ့ဆီ လာတာလို့ ပြောလို့ရတယ်။ Nix ရှင်းပြတာက မဲဆွယ် ကြောငြာ တစ်ခု က လူတွေ လက်ခံ ရုံလောက်ပဲ ဆိုရင် သူလုပ်နိုင်တာ ရှိပြီးသား အမှတ်တဆိပ် တစ်ခု အပေါ် ထပ်ပြီး သစ္စာ ရှိဖို့ ပဲ လုပ်နိုင်တယ်။ ဘယ်သူ့ အပြုအမူကိုမှ မပြောင်းနိုင်ဘူး။ ကျွန်မ တို့ Obama အတွက် လုပ်ပေးခဲ့တာတွေက nix ပြတဲ့ ရေကူးနိုင်တဲ့ ပင်လယ် ဧရိယာ ကြော်ငြာလို၊ Romney ရဲ့ Video လို ဟာတွေ များတယ်။ Obama ကို ထောက်ခံသူတွေ သူ့ကို ပို ထောက်ခံလာတာပဲ ရှိတယ်။ မထောက်ခံသူကို ထောက်ခံလာအောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။

 Nix ရဲ့ အယူအဆ အရဆို ကျွနမ တို့ လုပ်ခဲ့တာက Obama ထောက်ခံသူတွေကို သတင်းအချက်အလက် တွေ စုံပြုံနေအောင် ပေးပြီး မဟုတ်လဲ မဲပေးမယ့် သူကို သေချာပေါက် မဲပေးအောင် လုပိသလိုပဲ။ တကယ်တန်းတော့ မဲပေးတဲ့သူတွေ မလိုအပ် တဲ့ အချကအလက် တွေက ပိုများနေတယ်။ Nix က နောက်ထပ် slide တစ်ခု ကိုထပ်ပြပါတယ်။ Slide မှာ charts တွေ Graph တွေပါပြီး SCL က ထိရောကိတဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး နည်းကို သိပ္ပံနည်းကျ နည်းလမ်းတွေ နဲ့ ဘယ်လို လုပ်သလဲ ဆိုတာ တွေပါတယ်။ SCL က ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ကတည်းက သုတေသန အကြီးအကျယ် လုပ်ပါတယ်။ သုတေသန က ရတဲ့ အချက်အလက် တွေကို Data scientists ကခွဲခြမ်းစိတ်ဖျာပြီး ပစ်မှတ်ထားရမယ့် မဲပေးသူ အုပ်စု တွေကို ခွဲပါတယ်။ ခွဲခြားပုံကတော့ မဲပေးသူ တစ်ဦးချင်းစီ ရဲ့ မတူ ကွဲပြားတဲ့ အချက် တွေ ပေါ် မူတည် ပြီးတော့ပေါ့။
ကျွန်မ ကိုယ်တိုင် Obama ကမ်ပိန်း တုန်းက မဲပေးသူ အုပ်စု ခွဲတဲ့ အခြေအနေ ပေါ် ဂုဏ်ယူဖူးပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက မဲပေးသူ တွေကို သူတို့ အာရုံစိုက်တဲ့ ပြဿနာ အမျိုးအစား၊ ဘယ်ပြည်နယ် မှာ နေတာလဲ၊ အမျိုးသား လား အမျိုးသမီးလား အစရှိသည် ဖြင့် ခွဲခြားခဲ့တာပါ။ အခု Nix ရဲ့ နည်းလမ်း တွေကတော့ သမားရိုးကျ အုပ်စုခွဲနည်း ဆျုတဲ့ နည်းလမ်း တွေထက် ပိုပြီး အဆင့်မြင့်၊ ပိုပြီး အသေးစိတ် ပါတယ်။Nix ပြောတာက ၁၉၆၀ လောက်တုန်းက ဆက်သွယ်ရေး ဆိုတာ အပေါ်အောက် ၊ ၂၀၁၄ ကျတော့ အောက်ကနေ အပေါ် ကို ပြန်တက်တယ်။ လက်ရှိ မှာတော့ data ရယ်၊ ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြားနိုင်တဲ့ နည်းပညာရယ် တွေ ကြောင့် လူတစ်ယောက် ချင်းစီ ရဲ့ အကြောင်းကို ပိုသိလာတယ်။ လူတွေ ဘာကို လိုအပ်နေသလဲ၊ သူတို့ကို ပြောင်းလဲ ဖို့ ဘယ်လို သတင်းစကား ပေးပို့ရမလဲ ဆိုတာ တွေကို Data scientists တွေက ကောင်းကောင်းသိတယ်။
nix ရဲ့ နောက် slide တစ်ခုမှာတော့ Data Analytic, Social Science, Behavior and Psychology လို့ရေးထားပါတယ်။ Cambridge Analytical ဆိုတာ SCL ရဲ့ BDI, Behaviour Dynamic Institute ဆိုတဲ့ ယူနစ် က နေ ပေါ်ထွက်လာတာပါ။ BDI မှာ တက္ကသိုလ် ကျောင်းပေါင်း ၆၀ ကျော် နဲ့၊ စိတ်ပညာရှင် တွေ တစ်ရာ ကျော် ရှိပါတယ်။ ဒီစိတ်ပညာရှင် တွေ က ရလာတဲ့ data တွေ ပေါ်ကနေ မဲပေးသူ တွေရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်နေသဘောထား နဲ့  သူတို့ ရဲ့ အပြုအမူကို ပြောင်းနိုင်မယ့် သတင်းအချက်အလက် တွေ အတွက် အလုပ်လုပ်ကြပါတယ်။
Data Modeling ကနေ တဆင့် အရမ်းကို တိကျ တဲ့ alogrithm တစ်ခု ရရှိလာပါတယ်။ ဒီ alogrithm က လူတစ်ယောက်ချင်းစီ အတွက် သီးသန့် ပြုလုပ်ထားတဲ့ message တစ်ခု ရရင် သူတို့ရဲ့ အပြုအမူ ဘယ်လို ပြောင်းလဲ သွားနိုင်မလဲ ဆိုတာ အတိအကျ ခန့်မှန်း နိုင်ပါတယ်။

Nix ရဲ့ presentation အဆုံးမှာတော့ Nelson Mindela ရဲ့ ပုံပေါ်လာပါတယ်။ ကျွန်မ အရင် က Mindela နဲ့ အတူတူ Robin Island မှာ အကျဥ်းချ ခံထားရတဲ့ Robbin ဆိုသူ နဲ့ အလုပ်တူတူ လုပ်ဖူးပါတယ်။ တောင်အာဖရိက ရဲ့ အမျိုးသမီး နေ့ ပွဲ အတွက် Mindela ရဲ့ မိတ်ဆွေ Winnie နဲ့လဲ အလုပ်လုပ်ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မ ကိုယ်တိုင် Mindela ကို ကိုယ်တိုင် တွေ့ပြီး လက်ဆွဲ နှုတ်ဆက် ဖို့ အခွင့်အရေး ကို မရခဲ့ပါဘူး။
Nix က ၁၉၉၄ မှာ SCL က တောငိအာဖရိက အတွက် အလုပ်လုပ် ပေးဖူးတယ် ပြောပါတယ်။ တောင်အာဖရိက စမိုင်း မှာ ရာဇဝင်တင်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲ မှာ အကြမ်းဖက်မှု တွေ မဖြစ်အောင် လုပ်ရတဲ့ ပရောဂျက် ပါ။ ဒီ ပရောဂျက် က တောင်အာဖရိက ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ချောချော မွေ့မွေ့ ပြီးသွားဖို့ အများကြီး အကူအညီ ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကို ကြားရတော့ ကျွန်မ SCL နဲ့ Nix အပေါိ အထင်မကြီးဘဲ ကို မနေနိုင်တော့ပါဘူး။
Nix အရေးကြီး အလုပ်ကိစ္စ ပေါ်လာပြီး အခန်းအပြင် ခဏ ထွက်သွားတဲ့ အခါ Karen Ward က SCL လုပ်ခဲ့ တဲ့ အလုပ်တွေ အကြောင်းဆက်ပြောပါတယ်။
SCL က တောင်အာဖရိက ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် လုပ်ပေးပြီးနောက် မှာ ကင်ညာ၊ စိန့်ကစ်၊ ဆန်တာ လူစီကာ၊ ထရီနီ ဒတ် တိုဘားကိုး နိုင်ငံ တွေရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ တွေအတွက် ဆက်ပြီး အလုပ်လုပ်ပေးပါတယ်။ September 11 အဖြစ်အပျက် ပြီးမှာတော့ ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဌာန အတွက် ပါ အလုပ်တွေ လက်ခံ လုပ်ပါတယ်။ အမေရိကန် ရဲ့ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဌာန၊ CIA, NATO, FBI, နဲ့ ပြည်နယ် အစိုးရ တွေ အတွက်ပါ  ပရောဂျက် တွေ လက်ခံ လုပ်ပေးပါတယ်။ ပင်တဂွန်ကို ကုမ္ပဏီ က ဝန်ထမ်း အချို့ လွှတ်ပြီး ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာ တွေ အတွက် သင်တန်း စေလွှတ် တာမျိုးတွေပါ ရှိခဲ့ပါတယ်။
SCL မှာ လူမှုရေး ဌာန လဲ ရှိပါတယ်။ ဒီ ဌာန က လူထုကျန်းမာရေး အြေခပြု ပရောဂျက် တွေ ဖြစ်တဲ့ အာဖရိက နိုင်ငံ က လူတွေ ကွန်ဒုန်း အသုံးပြုဖို့အိန္ဒိယမှာ သန့်ရှင်းတဲ့ ရေ သောက်သုံးဖို့ အစ ရှိတဲ့ ကမ်ပိန်း တွေကိုလဲ လုပ်ခဲ့ပါသေးတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ  အဖွဲ့အစည်း တွေ နဲ့ လဲ အဆက်အဆံ ရှိပြီး လူမှုရေး ဆိုင်ရာ ပရောဂျက် တွေ အများအပြားကို လဲ လုပိခဲ့ပါတယ်။

ကျွန်မ အတွက် တော့ SCL အကြောင်းပိုသိလေလေ ၊ ပိုပြီး အထင်ကြီး လေလေပါပဲ။ ကျွန်မ တို့ အစည်းအဝေးပြီး တဲ့ ည မှာ Nix တို့ လူစု နဲ့ ညစာ အတူစားတော့ ကျွန်မ nix အပေါ် ပိုပြီး ရင်းနှီးလာတယ် လို့ ခံစားရပါတယ်။ သူ့မှာ ကျွန်မ ထင်ထားတာထက် ပိုတဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ပိုသိတဲ့ အမြင် ရှိနေပါတယ်။ Nix က မန်ချက်စတာ တက္ကသိုလ် က သမိုင်းဘာသာ ရပ် နဲ့ ဘွဲ့ရထားတာပါ။ သူ ဘွဲ့ရပြီးတော့ မက်ဆီကို၊ အာဂျင်တီးနား နိုင်ငံ တွေ မှာ အလုပ်လုပိပါသေးတယ်။ ပြီးတော့ England ကို ပြန်လာပြီး SCL မှာ အလုပ်စဝင် ခဲ့တာပါ။ သူ့အနေ နဲ့ SCL ကိုလက်ရှိ အခြေ အနေ ထက် ပိုလုပ်နိုင်စေချင် ပုံရပါတယ်။ သူကိုယ်တိုင် အင်ပါယာ အသေးလေး တစ်ခု ကို ၁၀ စုနှစ် တစ်ခု လောက် အတွင်း အစ ကနေ တည်ဆောက်မယ့် ပုံပါ။
ကျွန်မ လဲ သူ့ကို ကျွန်မ ရဲ့ ဟောင်ကောင်၊ Hague, အီးယူ ပါလီမန် တွေပါ လုပ်ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ပြောပြပေမယ့် ကျွန်မ ရဲ့ မဲဆွယ် စည်းရုံးရေး အတွေ့အကြုံကို တမင် မပြောဘဲ ချန်ထားလိုက်ပါတယ်။ သု့ရဲ့ Cambridge Analytica က ကျွန်မ မထောက်ခံတဲ့ ပါတီ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနေတာဆိုတော့။
ညစာ စားပွဲ အပြီး ပြန်ခါနီး နှုတ်ဆက်တော့ nix က ကျွန်မ ကို ပြောပါတယ်။ " ခင်များလို လူက အခွင့်အရေး ကိုထိုင်စောင့်နေမယ့် လူမဟုတ်ပါဘူး၊ ဟုတ်တယ် မဟုတ်လား"

နောက်ရက် မနက် Chester က ကျွန်မ ဆီ ဖုန်းခေါ်ပြီး nix က ကျွန်မ ကို တရားဝင် အလုပ် အင်တာဗျူး အတွက် လာပါလားလို့ ဖိတ်ခေါ်တယ် ဆိုတာ သိရတော့ ကျွန်မ အရမ်း မအံသြ တော့ပါဘူး။ Nix က ကျွန်မ လို လူတွေ ရှာဖွေနေမယ် ဆိုတာ သိပြီးသားပါ။ ကျွန်မ က ရှားပါး ပညာရှင် တစ်ယောက် ဖြစ်နေလို့တော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ သူ့ အလုပိအတွက် တော့ ကျွန်မ လို လူက အသင့်တော် ဆုံး ဖြစ်မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် Cambridge Analytica မှာ အလုပ်လက်ခံ ဖို့ ဆုံးဖြတ် ရခက်နေပါတယ်။ England က ကုမ္ပဏီ အသေးလေး က ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး ကို ကိုင်လှုပ်ပစ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအား ရှိတယ်ဆိုတာ ကျွန်မ သိပါတယ်။ တဖက် မှာလဲ သူတို့ရဲ့ အတဆင့်အတန်း မြင့်တဲ့ နည်းပညာ တွေက လူတွေရဲ့ ကောင်းကျိုး အတွက် သုံးနိုင်တယ် ဆိုတာ သိနေပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အမေရိက က client က ကျွန်မ နဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်နေတာ တစ်ခု ထဲပါပဲ။ ကျွန်မ က ဒီမိုကရက်ကို စိတ်ထဲ အသည်းထဲ က ထောက်ခံသူလေ။
ကျွန်မ အခုအချိန်မှာတော့ အလုပ်လိုအပိနေပါတယိ။ ကျွန်မ အတွက်  ပထမ ဦးစားပေး အလုပ်မဟုတ်တောင်မှ  ပိုက်ဆံ တွေ အများကြီး ရမယ့် အလုပ်ကို လုပ်ပေးဖို့  မစိုးရိမ်ပါဘူး။ ကျွန်မ Howard Dean နဲ့ John Kerry အတွက်ဆိုရင် စေတနာ့ ဝန်ထမ်း ၊ လစာ မရဘဲ နဲ့ လုပ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန်းကဆို ကျွန်မ အသက် ၁၅ နှစ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ပိုက်ဆံ လိုလာပြီးဆိုရင် ဘားတွေ မှာ အရက်ဖျော်စပ်တာ၊ သန့်ရှင်းရေး လုပ်တာ တွေလဲ လုပ်ဖူးပါတယ်။ ၂၀၁၂ ကျွန်မ ရဲ့ Mphil/Phd စလုပ်တော့ ကျွန်မ ပွဲစီစဥ် တဲ့ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုစထောင်ပါတယ်။ အဲဒီ ကုမ္ပဏီ က အစိုးရ အရာရှိ တွေ၊ စီးပွားရေး သမားတွေ အာရပ် နွေဦး အပြီး လစ်ဗျား ပြန်လည် တည်ထောင်ရေး အတွက် ဆွေးနွေး ပွဲတွေ လုပ်ဖို့ စီစဥ်ပေးရတာပါ။ UK ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး နဲ့ ရင်းနှီးမြှပ်နံရေး ကော်မရှင် အတွက် စီးပွားရေး လုပ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အီသီယိုးပီးယား မှာ သံတမန် ဆက်ဆံရေးနဲ့ စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်း တွေ အတွက် လုပ်ပေးရတဲ့ Operation Director အလုပ်ကိုလဲ အချိန် ပိုင်း လုပ်ဖူးပါတယ်။ ၂၀၁၄ အစောပိုင်း မှာ ကျွန်မ အတွေ့အကြုံတွေ နဲ့ ကိုက်မယ့် RFH ready for Hillary ကမ်ပိန်း အတွက် အလုပ်လုပ်ဖို့ စိတ်ဝင်စားပေမယ့် လစာနည်းတာရယ်၊ ကမ်ပိန်းက ချက်ချင်း မစနိုင်တာရယ် ကြောင့် မလုပ်ဖြစ် ဘဲ Phd လုပ်နေစဥ် ကာလ မှာ အလုပ် မရှိ ဖြစ်နေခဲ့တာပါ။

ကျွနိမ အလုပ်ချင် ဆုံးအလုပ်ဖြစ်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေ ရုံး မှာ လုပ်ဖို့စီစဥ်ပါသေးတယ်။ Dough Street လမ်းမှာ ဖွင့်ထားတဲ့ John Jones ဥပဒေ အတိုငိပငိခံ ရုံးမှာပါ။ John က ကမ္ဘာ့ လူဆိုးတွေ ဖြစ်တဲ့ ကဒါဖီ၊ ကဒါဖီရဲ့သား၊ လိုင်ဘောရီးယား သမ္မတ တိုင်လာတို့ ကို တရားစွဲဆိုဖို့ ရှေ့နေ လိုက်ခဲ့သူပါ။ ဒါပေမယ့် သူကိုယ်တိုင် ကျွန်မ ကို ခန့်ထားဖို့ လိုအပ်တဲ့ အလှုငွေ ကိုမရှာ နိုင်ခဲ့တော့ ဒီအလုပ် မှာ လဲ မလုပ်ဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။
လက်ရှိ ကျွန်မ တို့ မိသားစု ရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေ က တကယ်ပဲ ကြပ်တည်းနေပါတယ်။ 2008 မှာ ဖြစ်ခဲံတဲ့ Mortgage crisis ကြောင့် ကျွန်မ အဖေ လဲ စီးပွားပျက်ပြီး စိတ်ကျ ရောဂါ ရခဲ့ပါတယ်။
ဒါကြောင့် လောလောဆယ် အြေခအနေ အတွက် SCL က ကမ်းလှမ်း တဲ့ အလုပ်ကို ကျွန်မ ဂျီးများနေလို့ မဖြစ်တဲ့ အနေအထားပါ။ ဒီ အလုပ်ကို လက်ခံလိုက်ရင် ကျွန်မ အိမ်ရဲ့ ငွေကြေး အခက်အခဲ ကို ဖြေရှင်း နိုင်မယ့် အပြင် ကျွန်မ ရဲ့ Phd ကိုလဲ ပြီးအောင် အေးအေးဆေးဆေး လုပိနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
ဒါနဲ့ ကျွန်မ လဲ nix ကမ်းလှမ်းတဲ့ အင်တာဗျူးကို သွားဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ ကျွန်မ ရောက်သွားတဲ့ အချိန် nix က အရေးကြီး တဲ့ ဖုန်း တစ်ခု ပြောနေပြီး အလုပ်များနေပါတယ်။ ကျွန်မ ကို စာမျက် နှာ ၆၀ လောက်ရှိမယ့် ဖိုင်တွဲ တစ်ခု လှမ်းပေးပြီး စောင့်နေတုန်း မှာ ဖတ်ထားဖို့ ပြောပါတယ်။ အဲဒီ ဖိုင်တွဲ က SCL ကုမ္ပဏီ အကြောင်းရေးထားတဲ့ brochure ပါ။ အဲဒီမှာ psyops ဆိုတဲ့ စကားလုံးတစ်လုံးကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီ အသုံးအနှုံးကို ကျွန်မ ရင်းနှီးပါတယ်။ အရှည် က psychological operation, စိတ်ဓာတ် စစ်ဆင်ရေး ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး အရင်ကတော့ စစ်ပွဲ တွေ မှာ သုံးခဲ့တဲ့ ထိရောက် တဲ့ လက်နက် တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဒီ စိတ်ဓာတ်စစ်ဆင်ရေးကို ပဲ ငြိမ်းချမ်းရေး ကိစ္စ တွေ မှာ သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ အာရပ် လူငယ် တွေ အယ်ကေးဒါး အဖွဲ့ဝင်မဖြစ်အောင်၊ အာရပ် ဒေသ တွေ မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး ရအောင် ဒီ ဗျူဟာ ကို သုံးလို့ရပါတယ်။

ကျွန်မ SCL ရဲ့ brochure ဖတ်ကြည့်နေတုန်း မှာ Nix က သူ့ ရုံးခန်းထဲကို လာခဲ့ဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။ သူ့လို လူမျိုးရဲ့ ရုံးခန်း က ဘယ်လို ပုံစံ ဖြစ်မလဲ ဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားမိတာ အမှန်ပါ။ လက်တွေ့မှာ တွေ့လိုက်ရတာက တော့ သာမန် မှန်တွေ ကာရံ ထားတဲ့ ရိုးရိုး ရှင်းရှင်း ရုံးခန်း ပါပဲ။ဓာတ်ပုံ တွေ၊ ဆုတံဆိပ် တွေ ဘာမှ ချိတ်ဆွဲထားတာ မရှိပါဘူး။ အလုပ်စားပွဲ တစ်ခု၊ ကုလားထိုင် ၂ လုံး ၊ ကွန်ပြူတာ တစ်စုံ နဲ့ စာအုပ် စဥ် ခပ်သေးသေး ပဲ ရှိပါတယ်။ Nix က ကျွန်မ SCL မှာ အလုပ်လုပ် ဖို့ ဘာလို့ စိတ်ဝင်စား သလား လို့ စမေးပါတယ်။  ကျွန်မ ကို ဒီလာဖို့ ရှင်ပဲ ဖိတ်ခေါ်တာလေ၊ လို့ ပြန်ပြောတော့ သူ ရီပါတယ်။ သူ့မှာ ဖိအား တချို့ ရှိနေတယ် ဆိုတာ ကျွန်မ ခန့်မှန်း မိပါတယ်။ ကျွန်မ ဗြိတိန် အစိုးရ အတွက် နိုင်ငံတကာ ကျန်းမာရေး ညီလာခံ တစ်ခုကို ဦးစီးဆောင်ရွက် ပေးဖူးကြောင်း သူ့ကို ပြောပြလိုက်ပါတယ်။ ဒီလို ညီလာခံ နောက်တစ်ခု ထပ်လုပ်ဖို့ ရှိကြောင်း၊ ဒီ တစ်ခါ တော့ လုံခြုံရေး နဲ့ ပတ်သတ် တဲ့ ခေါင်းစဥ် ဖြစ်မယ့် အကြောင်း ပြောတော့ သူ ငြိမ်ငြိမ် သက်သက် ပဲ နားထောင် နေပါတယ်။ သူ သူ့ကုမ္ပဏီ အကြောင်း ပြောပြတာတွေက ကျွန်မ အတွက် ပိုပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းပါတယ်။ စကားပြောနေရင်းနဲ့ ကျွန်မ သူ့စာအုပ်စဥ်ကို တချက် ကြည့်မိပါတယ်။ သူ ကျွန်မ ကြည့်နေတာလဲ တွေ့တော့ သူ က ရယ် ပြီး ဒါ ကျွန်တော့်ရဲ့ ဖက်စစ် စာပေ နေလေလို့ ပြောပါတယ်။ သူ ဘာဆိုလိုလဲ နားမလည် ပေမယ့် သူနဲ့ အတူတူ ရောယောင် ရယ်မိပါတယ်။ သေချာတာ ကတော့ သူ့စာအုပ်စဥ် ပေါ် မှာ စနိုးစနောင့် ဖြစ်စရာ တခုခု ရှိနေပုံပါပဲ။

ကျွန်မ အရှေ့အာဖရိက ရဲ့ လူထု ကျန်းမာရေး ပရောဂျက် တွေ အကြောင်း ပြောတော့ သူ ထိုင်နေရာက ထပြီး ဒါဆို ခင်များ နဲ့ တွေ့ပေးချင် တဲ့ လူတစ်ချို့ ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူ ကျွန်မ ကို ရုံးခန်း အကျယ်ကြီး တစ်ခု ထဲ ခေါ်သွားပြီး အမျိုးသမီး ၃ ဦး နဲ့ မိတ်ဆက်ပေးပါတယ်။ တစ်ယောက် ချင်းစီ က စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းပြီး သူတို့အားလုံးမှာ အလုပ်အပေါ် စိတ်အားထက်သန် မှု အပြည့် ရှိနေတာ ကို သတိထားမိပါတယ်။
တစ်ယောက် က ဓနသယာယ နိုင်ငံ အတွင်းရေးမှုးရုံးမှာ ကာကွယ်ရေး သံတမန် ဆက်သွယ်ရေး အလုပ်ကို လုပ်နေတာ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခု ကျော်ပါပြီ။ အဲဒီ အလုပ်က ကင်ညာနဲ့ ဆိုမာလီယာ နိုင်ငံက လက်နက်ကိုင် တွေ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ပြည်သူ တွေကို ကာကွယ်ပေးရတဲ့ အလုပ်ပါ။ သူ့နာမည် က Sabhita Raju လို့ ခေါ်ပြီး သူက ကျွန်မ ရဲ့ အလုပ်ချင် ဆုံးအိမ်မက် အလုပ်ကို လုပ်ဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။ အခုတော့ SCL မှာ ရောက်နေပြီပေါ့။
နောက် တစ်ယောက် ကတော့ နိုင်ငံ တကာ ကယ်ဆယ်ရေး ကော်မတီ IRC ရဲ့ Operation Director ဟောင်းပါ။ သူ့နာမည် က Ceris Balies လို့ ခေါ်ပြီး ၁၅ နှစ်တာ ကာလ မှာ လူ့အသက်ပေါင်း များစွာ ကို ကယ်တင်ဖူးသူပါ။
နောက်တစ်ယောက်ကတော့ ကုလသမဂ္ဂ ကနေ သူ့ရဲ့ သဘာဝ ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်း တွေ အတွက် ဆုတံဆိပ် တွေ ရထားသူ ပါ။ သူက လစ်သူယေးနီးယား က ဖြစ်ပြီး လစ်ဘရယ် ပါတီ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးဖူးပါတယ်။ သူ့နာမည် ကတော့ Laura Hanning Scarborough လို့ ခေါ်ပါတယ်။
ကျွန်မ သူတို့ အားလုံးကို တွေ့ရတာ ဝမ်းသာ မိပါတယ်။ သူတို့ အားလုံး SCL ကို မရောက်ခင် လူသားချင်းစာနာတဲ့ လုပ်ငန်း တွေ မှာ တူညီတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရှိလို့ SCL ကို ရွေးချယ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်း ကောင်းကောင်း တစ်ယောက်စီ မှာ ရှိမှာပဲလို့ တွေးမိပါတယ်။
သူတို့ အားလုံးလဲ ကျွန်မ အတွေအကြုံတွေကို စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။ ကျွန်မ တောင်အာဖရိက ရဲ့ အရှေ့ဘက် ခြမ်း မှာ လုပ်ခဲ့တုန်းက စေတနာ့ ဝန်ထမ်း ၆၇ ယောက်ကို Pienaar မြို့ကို ခေါ်လာပြီး ကလေးတွေ အတွက် သချ်ာ၊ သိပ္ပံ နဲ့ အဂ်လိပ် ဘာသာရပ် တွေ သင်ကြားပေးတဲ့ အလုပ် လုပ်ဖူးပါတယ်။ ကျွန်မ ရဲ့ အီယူ ပါလီမန် မှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ မှာ မြောက်ကိုးရီးယား ကို ဦးစားပေး စဥ်းစား ဖို့ လော်ဘီ လုပ်ပေးရတဲ့ project ကိုလဲ သူတို့ကို ပြောပြ ပါတယ်။ ကျွန်မ အရမ်းစိတ်ဝင်စား ရတဲ့ အီဘိုလာ ရောဂါ ဖြစ်ပွားဖူးတဲ့ ဆီရာလီယွန် နဲ့ လိုင်ဘေးရီးယားတွေ က အလုပ်တွေကိုလဲ ပြောပြ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
သူတို့ အားလုံး ကျွန်မ ရဲ့ အရင် ပရောဂျက် တွေက အတွေ့အကြုံတွေကို SCL ကို ယူလာမယ့် အြေခအနေ ကိုစိတ်လှုပ်ရှားနေကြပါတယ်။
အင်တာဗျူး ပြီး မကြာပါဘူး၊ Nix ကျွန်မ ကို ဖုန်းခေါ်ပြီး အလုပ်ခန့်လိုက်ပြီး ဖြစ်ကြောင်း အကြောင်းကြားပါတယ်။ ရာထူးကတော့ ကျွန်မ လုပ်ချင်တဲ့ အကြံပေး Consultant ရာထူးပါပဲ။
ခင်များ ပရောဂျက် တွေရဲ့ ကုန်ကျစားရိတ် တွေကို SCL က အကုန်အကျ ခံပေးမှာ မကောင်းဘူးလားဗျာလို့ ကျွန်မ ကို မေးပါတယ်။ SCL က ထူးချွန် တဲ့ လူတွေကို ငှားရမ်းပြီး နောက်ဆုံးပေါ် နည်းပညာ တွေ ၊ နည်းစနစ် တွေသုံးပြီး Data အသုံးပြုရတဲ့ ဆက်သွယ်ရေး နည်းလမ်းကို ဘယ်လိုသုံးရသလဲ ဆိုတာ သင်ယူလေ့လာစေပါတယ်။ ကျွန်မ အနေနဲ့ကတော့ ဒါတွေ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်သလဲဆိုတာ အနီးကပ် လေ့လာခွင့်ရပြီး ကျွန်မ ရဲ့ Phd စာတမ်း အတွက်လဲ အထောက်အကူ အများပြီး ဖြစ်စေမှာပါ။

အလုပ်က သက်တောင့် သက်သာ ရှိတဲ့ အလုပ်ပါ။ ဒီအလုပ်ကို အသုံးချပြီး ကျွန်မ ရဲ့ အိမ်မက် တွေကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပါလိမယ်။ ကျွန်မ ရဲ့ သံတမန် ဖြစ်ချင်တာ၊ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ ၊ David Axelord နဲ့ Jim Messina တို့လို နိုင်ငံရေး အကြံပေး  ၊ အံဒီလို အိမ်မက်မျိုးတွေပေါ့။
ဒီအလုပ် က ကျွန်မ အတွက် တော့စိတ်ဝင်စားစရာ တွေ အပြည့်ပေမယ့် တဖက် မှာလဲ ကိုယ့်စိတ် သဘောထားနဲ့ မကိုက်ညီ တာ တစ်ခု ရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါကတော့ ကျွန်မ က ရီပါဘလစ်ကန် ကိုထောက်ခံသူ မဟုတ်လို့ပါ။ Cambridge Analytica က Ted Cruz ကမ်ပိန်း အတွက် မကြာခင်က ပဲ စာချုပ်ချုပ်လိုက်ပြီး Nix ကိုယ်တိုင် ကလဲ အမေရိကားရဲ့ ရီပါဘလစ်ကန် ပါတီ ကို သူ့ client ဖြစ်စေရမယ်လို့ ကျုံးဝါးထားပါတယ်။
ကျွန်မ အနေနဲ့ အခုအချိန် ပိုက်ဆံ ကို အသည်းအသန် လိုအပ် နေပေမယ့် ဒီအလုပ် မှာ တစ်သက်လုံးလုပ်ဖို့တော့ စိတ်မကူးပါဘူး။ လစာကောင်းတဲ့ အကြံပေး အလုပ်မှာ ခဏ လုပ်ပြီး ကျွန်မ လုပ်ချင်တဲ့ တခြားအရာ တွေ အတွက် ခဏ သည်းခံ ရမှာပဲလို့ တွေးမိပါတယ်။

Nix က ကျွန်မ စိတ်ကို ဖတ်နိုင်သလိုပါပဲ။ ကျွန်မ လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေ အားလုံးက SCL group အောက်မှာပဲ ရှိနေမှာဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ဘက်ခြမ်း မှာ လုပ်စရာ မလိုပါဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
Nix က ကျွန်မ ကို အဲဒိအချိန် က များတယ် ပြောရမယ့် လစာ နဲ့ အချိန်ပိုင်း အကြံပေး အလုပ်ကို ကမ်းလှမ်းပါတယ်။ ကျွန်မ ပိုပြီးစွမ်းဆောင် နိုင်ရင် လစာပိုပေးမယ် လို့လဲ ကတိပေးပါတယ်။
အမြဲ အတူ မလုပ်ခင် မှာခဏ တွဲလုပ်ကြည့်တဲ့ သဘောပေါ့၊ ခင်များ ဘယ်လို သဘောရလဲ လို့ မေးပါတယ်။
ကျွန်မ ရဲ့ grassroots အလုပ်တွေ အကြောင်းပြောပြချင်ပါသေးတယ်။ အဲဒီ အချိန် တုန်းကတော့ ငယ်ရွယ်နဲ့ အချိန် ဆိုတော့ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင် မှာ ကိုယ်နဲ့ စိတ်တူ ကိုယ်တူ တွေချည်းပါပဲ။  ကိုယ်နဲ့ သဘောထားချင်း မတူပေမယ့် အလုပ်တူတူ စလုပ်ရတဲ့ အချိန် က ကျွန်မ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ ပရောဂျက် တွေ စလုပ်တုန်းကပေါ့။ အဲဒီတုန်းက လွှတ်တော် အမတ် တွေ၊ နိုင်ငံ့ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင် တွေ၊ အောင်မြင် တဲ့ စီးပွားရေး သမားတွေ အများကြီး နဲ့ တွေရပါတယ်။ တစ်ချို့ လဲ အရမ်းချမ်းသာ ကြွယ်ဝ ကျပါတယ်။ အားလုံးမှာတော့ အာဏာ ရှိကြတာ ပါ။ သူတို့နဲ့ ဆက်ဆံတိုင်း ကျွန်မ မှာ အမြဲ လိုလို ခံစားချက် ၂ မျိုး ရပါတယ်။

ကျွန်မ အဖြစ်အပျက် တစ်ခုကို ပြန်သတိရမိပါတယ်။ ္၂၀၀၉ April 20 ရက်နေ့ ပေါ့၊ ဂျနီဗာ မြို့ရဲ့ ကုလ သမဂ္ဂ အဆောက်အဦးရဲ့ အပြင် ဘက်မှာ ကျွန်မ မတ်တပ်ရပ်နေပါတယ်။ ကျွန်မ နဲ့ အတူတူ လူတော်တော် များများ က အီရန် သမ္မတ Mahmoud Ahmadinejad ကို ဆန္ဒပြဖို့ ပါ။ သူ့ကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူမျိုးရေးခွဲခြားဆက်ဆံ မှု ညီလာခံ မှာ အဖွင့် မိန့်ခွန်းပြောကြားဖို့ ဖိတ်ကြားခံထားရပါတယ်။ Ahmadinejad က အစွန်းရောက် ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင် တစ်ယောက် ဖြစ်ပြီး အာဏာ ရတာ ၄ နှစ် ကျော်ပါပြီ။ သူ့အနေ နဲ့ အြေခခံ လူသား လွတ်လပ်ခွင့် နဲ့ အခွင့်အရေး တွေကို ချိုးဖောက် ခဲ့ပါတယ်။  အမျိုးသမီး တွေကိုလဲ ဝတ်ရုံ ကောင်းကောင်း မဝတ်လို့ဆိုပြီး လူရှေ့မှာ အပြစ်ပေးတာမျိုးတွေကို အီရန် နိုင်ငံ မှာ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့အမြင်အရဆိုရင် လိင်တူချင်း ချစ်မြတ် နိုးတာ ဆိုတာ မရှိရပါဘူး။ ္HIV ဆိုတာ အနောက်နိုင်ငံ တွေက သူတို့လို ဖွဲ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံ တွေကို ဒုက္ခပေးဖို့ ဖန်တီးထားတာ၊ အစ္စရေး ကို ကမ္ဘာ့ မြေပုံပေါ် ကနေ အပြီးတိုင် ဖျောက်ပစ်ရမယ်၊ ဂျူးတွေ အစုံလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ခံရတာ က ဇီယွန် ဝါဒီ တွေရဲ့ စွက်ဖက် မှုကြောင့် ဖြစ်တာ အစရှိတဲ့ အစွန်းရောက် အတွေးအခေါ် ရှိသူ တစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။
အတိုပြောရ ရင် သူ့လို လူနဲ့ ကျွန်မ လို အနောက်ကမ္ဘာက ပညာတတ် တစ်ယောက် ဆိုတာ ပြဒါးတစ်လမ်း သံတစ်လမ်း ပါပဲ။
ကုလ အဆောက်အဦး အပြင်ဘက်မှာ ရပ်နေရင်းက အဆောက်အဦး ထဲ ကို သံအမတ် တွေ၊ နိုင်ငံခေါင်းဆောင် တွေ၊ စီးပွားရေး သမားတွေ တစ်ယောက်ပြီး တစ်ယောက် ဝင်သွားကြပါတယ်။ သူတိူ့အားလုံးကို ကြည့်ပြီး ကျွန်မ တွေးမိတာက သူတို့တွေရော အီရန် ခေါင်းဆောင် နဲ့ သဘောထားချင်း ကွဲလွဲကြတာပဲလား၊ သူတိူ့ အားလုံးမှာဘAhmadinejad နဲ့ဆွေးနွေးဖို့ အာဏာ ရှိနေကြပါတယ်။ ကျွန်မ ဘေးက ဆန္ဒပြသူ လူအုပ်စု ကို လှည့်ကြည့်မိပါတယ်။ တော်တော် များများ က ကျွန်မ လို ဘွဲ့ရ ကျောင်းသား တွေပါပဲ။ ဂျင်းဘောင်းဘီ နဲ့ ညှပ်ဖိနပ် စီးထားတဲ့ လူတန်းစားတွေပေါ့။ သူတို့ ကို ကျွန်မ လေးစား သလို သူတို့ လုပ်ရပ် တွေ ကိုလဲ ယုံကြည်ပါတယ်။ ကျွန်မ ကို ကျွန်မ လဲ ကိုယ့်လုပ်ရပ် အတွက် မှန်တယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အဲဒီနေ့ မှာ ကျွန်မ ရဲ့ ဆန္ဒပြ ဆိုင်းဘုတ် ဆိုင်းဘုတ်ကို အသာချပြီး လူအုပ်ကြားထဲကနေ ဘယ်သူ မှ သတိမထားမိခင် မှာ ကျွန်မ ခန်းမ ထဲကို ဝင်သွားပါတယ်။ မှတ်ပုံတင် ကောင်တာ မှာ ဝင်ခွင့် ကဒ်ပြား ယူလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီ က စာကြည့်တိုက် အသုံးပြူခွင့်အတွက် ကျောင်းသားတွေ ယူရတဲ့ ဝင်ခွင့်ကတ်ပေါ၊ အဖြူရောင် နောက်ခံပေါ်မှာ အပြာရောင် အစင်းတွေနဲ့၊ ဒါပေမယ့် အဲဒီကတ် က သံတမန် တွေရဲ့ ဝင်ခွင့်ကတ် နဲ့ တပုံစံတည်း တူနေတာပါပဲ။

ဒါနဲ့ပဲ အဲဒီ ဝင်ခွင့်ကတ် ကို ကျွန်မ ဆွဲထားပြီး ပွဲကျင်းပ တဲါ ခန်းမ ထဲကို အစစ်ဆေး အမေးမြန်း မရှိဘဲနဲ့ ကျွန်မ ရောက်သွားပါတယ်။
Ahmadinejad က စပြီး သူ့ရဲ့ အစ္စရေး ဆန့်ကျင်ရေး မိန့်ခွန်း စပြောတဲ့ အချိန် ဂျာမန် အဓိပတိ Angela Merle နဲ့ တခြား ခေါင်းဆောင် အချို့ ခန်းမ ထဲက နေ ထွက်သွားတာ တွေ့ရပါတယ်။ သူတို့က အာဏာ ကြီးမားသူတွေပါ။ သူတို့ရဲ့ အီရန် အပေါ် ဆန့်ကျင် တဲ့ပုံစံ က အဲဒီနေ့အတွက် ခေါငါးကြီး သတင်းတွေ ဖြစ်သလို ကုလ သမ္ဂ အတွက်လံဘကမ္ဘာ့ ဆွေးနွေးပွဲ မှာ အီရန် ရဲ့ အနေအထားကို ပြန်သုံးသပ်ဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။
အပြင်မှာ ရှိတဲ့ ဆန္ဒပြ တဲ့ ကျွန်မ သူငယ်ချင်း တွေ ကတော့ ဘယ်သူ မှ သတိမထားမိဘဲ ပြန်ကုန်ကျပါပြီ။ အပြောင်းအလဲ တစ်ခု ကိုဖော်ဆောင်ချင်ရင် အတွင်းစည်းထဲ မှာ ရောက်နေမှ ဖြစ်နိုင်မယ် ဆိုတာ ကျွန်မ သဘောပေါက်လိုက်ပါတယ်။

Cambridge Analytica အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးတာ ကျွန်မ ဘဝ အတွက် ကြီးမားတဲ့ အပြောင်းအလဲ ဆိုတာ သိပါတယ်။ အဲဒီအချိန် က ကျွန်မ ယုံကြည်တာက အခု ကျွနိမ လုပ်တော့မယ့် အလုပ်တွေ က တခြားတဘက်ခြမ်း ဘယ်လို အလုပ်လုပ်သလဲ ဆိုတာ အနီးကပ်လေ့လာဖို့ အခွင့်ကောင်း ပဲ ဆိုတာ ယုံကြည်ပါတယ်။ ကျွန်မ နဲ့ သဘောထား မတိုက်ဆိုင်သူ တွေနဲ့ အတူတူ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်၊ အမြင်မတူသူကို စိတ်ကောင်းစေတနာ တွေ ထားနိုင်မယ့် စွမ်းရည် ဒါတွေကို လေ့ကျင့်ပေးမယ့် နေရာလို့လဲ ယုံကြည်လိုက်ပါတယ်။

ဒါတွေ အားလုံးက ကျွန်မ Nix ကို Yes လို့ ပြောလိုက်တဲ့အချိန် ကျွန်မ ခေါင်းထဲ မှာ ဖြစ်ပေါ် နေတဲ့ အတွေးတွေပါ။ ဒါတွေ အားလုံးက ကျွန်မ တခြား တဖက်ကို လေ့လာဖို့ဆိုပြီး  ဘက်ပြောင်းလာတုန်း က ကျွန်မ ရဲ့ မျှော်မှန်းချက် တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

Translated by Ye Min Win from the book Targeted by Brittany Kaiser

ဆက်ရန်။

Targeted Book Translation : Chapter 1: နောက်ကျ နေ့လည်စာ

Targeted Part 1

Britney Kaiser ဟာ Cambridge analytical ရဲ့ business development ရဲ့ director အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင် ခဲ့ပြီး သူ့ကုမ္ပဏီ Cambridge analytical ကတော့ facebook data တွေကို အလွဲ သုံးစားလုပ်ပြီး UK ရဲ့ brexit နဲ့ Trump ရဲ့ campaign တွေ မှာ ကူညီ ခဲ့တဲ့ ဆိုပြီး မကြာသေးခင်ကပဲ ပြိုလဲ သွားခဲ့ပါပြီး။ Kaiser ဟာ ဒီ အမှုနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး သက်သေခံ ထွက်ဆိုချက် တွေ ပေးခဲ့ပြီး သူကိုယ်တိုင် လဲ targeted ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကို ကိုယ်တိုင်ရေးသား ပြီး နိုင်ငံတွေရဲ့ election တွေမှာ သူတို့ ကုမ္ပဏီ က ဘယ်လို နည်းလမ်း တွေ နဲ့ မဲပေးသူ တွေ ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် တွေ ပြောင်းသွားအောင် လုပ်ပစ်နိုင်ခဲ့တယ် ဆိုတာ အသေးစိတ် ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ လေ့လာသူ တွေ အရတော့ အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲ မှာ တကယ် အဆုံးအဖြတ် ပေးသွားတာ က မဲပေးသူရဲ့ ပေါင်း  138 သန်း ထဲက ၇ သိန်း မျှသော လူအရေအတွက် ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီ swing voter လို့ခေါ်တဲ့ မဲပေးသူတွေကို သူတို့ ကုမ္ပဏီ က digital media platform ကိုသုံးပြီး သူတို့ရဲ့ အပြုအမူ နဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် တွေ ပြောင်းလဲ ပစ်ဖို့ စိတ်ပညာရှင် တွေ၊ data scientists တွေ၊ သချ်ာ ပညာရှင် တွေ အများအပြား အသုံးပြု ခဲ့တယ် လို့လဲ ရေးသားထားပါတယ်။ ဒီ Cambridge Analytical ကိစ္စ ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ data rights ဆိုတာ လူတစ်ယောင်ရဲ့ human rights နဲ့ အတူတူပဲ ဆိုပြီး လှုပ်ရှားလာတဲ့ activists တွေ ရှိသလို ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီပုံစံ အတိုင်းဆို free and fair election ဆိုတာ ရှိပါအုံးမလား ဆိုပြီး မေးခွန်းထုတ်လာသူတွေလဲ ရှိပါတယ်။ လက်ရှိ မှာတော့ brittney Kaiser ဟာ data rights activists အဖြစ်အနေ နဲ့ ရပ်တည် နေပြီး Facebook လို social media platform တွေကနေ နိုင်ငံရေး လှုံ့ဆော် ကြော်ငြာတွေ လုံးဝ ရပ်ဆိုင်းပစ်သင့်တယ် လို့ ပြောပါတယ်။ သူရေးတဲ့ စာအုပ်ကို တစ်ခန်းချင်းစီ ဘာသာပြန် ဖော်ပြ ပေးသွားပါမယ်။



အခန်း ၁
နောက်ကျ တဲ့ နေ့လည်စာ
၂၀၁၄ အစောပိုင်း

Alexander Nix: Cambridge Analytical ရဲ့ CEO

ကျွန်မ ပထမ ဆုံး အကြိမ် Alexandra nix ကို တွေ့ဖူးတာ က ထူထဲလှ တဲ့ မှန်တခါးချပ် တွေကတဆင့်ပါ။ ဒါကလဲ သူလို့ လူတစ်ယောက် ကို ကြည့်ဖို့ အကောင်းဆုံး မြင်ကွင်း ပါပဲ။ အဲဒီနေ့ က ကျွန်မ ရဲ့ အရမ်းရင်းနီးတဲ့ သူငယ်ချင်း ဖြစ်တဲ့ Chester Freeman စီစဥ်ထားတဲ့ နေ့လည်စာ ကို ကျွန်မ နောက်ကျ ပြီး မှ ရောက်သွားပါတယ်။ အဲဒီမှာ Chester ရဲ့ တခြား မိတ်ဆွေ ၃ ယောက်လဲ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီ ထဲက ၂ ယောက်ကိုတော့ သိပြီး ကျန်တစ်ယောက် ကိုတော့ မတွေ့ဖူးပါဘူး။ သူတို့ အားလုံးဟာ နိုင်ငံရေး နဲ့ လူမှုကွန်ယက် မှာ ကျွမ်းကျင် တဲ့ ပညာရှင်တွေကို ရှာနေကြတာပါ။ ကျွန်မ အနေနဲ့ နိုင်ငံရေး နဲ့ လူမှုကွန်ယက်ကို ကျွန်မ ရဲ့ ကျွမ်းကျင် တဲ့ ဧရိယာ အဖြစ် ယူဆထားပြီးသားပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Obama ရဲ့ 2008 campaign ရဲ့ digital media team မှာ ပါဝင် အလုပ်လုပ်ခဲ့လို့ပါပဲ။ အခုအချိန် မှာတော့ ကျွန်မ ရဲ့ Phd dissertation အတွက် သုတေသန လုပ်နေသလို လစာ ကောင်းကောင်း အလုပ် တစ်ခု ရဖို့လဲ ရှာနေတဲ့ အချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မ ရောက်တဲ့ အချိန် က သူတို့ နေလည်စာ စားပြီးလို့ စကားစမြည် ပြောတဲ့ အချိန် ဖြစ်နေပါပြီ။ Chester လိုပဲ သူ့မိတ်ဆွေ ၂ ယောက် က အလယ် အာရှ နိုင်ငံ တစ်ခု ကပါ။ သူတို့ London ကိုစီးပွားရေး ကိစ္စ နဲ့လာရင်း Chester ကနေ တဆင့် သူတို့ နိုင်ငံရဲ့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် ( e-mail နဲ့ social media campaign ) အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနိုင်မယ့် သူတွေ နဲ့ ချိတ်ဆက်ဖို့ ရောက်နေကြတာပါ။ သူတို့ အားလုံးကို ကျွန်မ ကောင်းကောင်း မရင်းနှီးပေမယ့် သူတို့ အားလုံးဟာ အရှိန် အဝါ ကြီးမားတဲ့ ကျွန်မ တွေ့ခဲ့ဖူးတဲ့ သူတွေလိုပဲ ဆိုတာ သိနေပါတယ်။  Chester ဟာ မကြာသေးခင် ကမှ သူ့နိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး နဲ့ စီးပွားရေး သံတမန် အဖြစ် သူ့ ဝန်ကြီးချုပ် က ခန့်အပ်လိုက်တာပါ။ သူ့ အောင်မြင်မှု အပေါ် ဂုဏ်ယူရင်း သူနဲ့ ကျွန်မ စတွေ့ခဲ့တဲ့ အကြောင်း တွေးမိနေပါတယ်။

2008 အမေရိကန် Denver မှာလုပ်တဲ့  ရဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီ  ညီလာခံတုန်းက Chester ဟာ ဆံပင် တွေ ရှုပ်ပွ နေတဲ့ ၁၉ နှစ်အရွယ် ကောင်လေး တစ်ယောက် ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ အဲဒီ တုန်းက ကျွန်မ က Broncos stadium မှာ Hillary နဲ့ Obama လာတာက စောင့်နေရင်း နဲ့ သူနဲ့ စတွေ့ကြပြီး မိတ်ဆွေ ဖြစ်လာကြတာပါ။ သူနဲ့ ကျွန်မ မှာ တူညီ တဲ့ရည်ရွယ်ချက် တွေ ရှိကြပါတယ်။ သူရော ကျွန်မ ရော နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေး နဲ့ သံတမန်ဆိုင်ရာ အလုပ် တွေ မှာ အောင်မြင်တဲ့ သူတွေ ဖြစ်ရမယ် ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် တွေ အတူတူထားခဲ့ကြတာပါ။ မကြာသေးခင် ကတော့ Chester က သူ့ရဲ့ သံတမန် ခန့်အပ်လွှာကို ကျွန်မ ဆီ ဂုဏ်ယူစွာနဲ့ ပို့လာပါတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်လဲ အခုအချိန် မှာ ကိုယ်ရည်ရွယ် ထားတဲ့ နယ်ပယ် မှာ ြေခလှမ်းချမိနေပြီ လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ Chester နဲ့ ကျွန်မ အပြင်မှာ ရပ်စကားပြောနေရင်း နဲ့ သူ့မိတ်ဆွေ ထဲက ကျွန်မ မသိ တဲ့ တစ်ယောက်ကို သူ လှမ်းဖိတ်ခေါ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီ ပုဂ္ဂိုလ် ဟာ ကျွန်မ ဘဝ ကိုရော ကမ္ဘာကြီး တစ်ခု လုံးကို ပါ ပြောင်းလဲ ပစ်မယ့်သူဆိုတာ အဲဒီတုန်းကတော့ မရိပ်မိခဲ့ပါဘူး။

Chester က သူ့နာမည် က Alexander nix လို့ခေါ်ကြောင်း၊ လက်ရှိမှာ ဗြိတိန် အြေခစိုက် ရွေးကောက်ပွဲ ကုမ္ပဏီရဲ့ CEO ဖြစ်ကြောင်း ၊ အဲဒီ ကုမ္ပဏီရဲ့ မိခင် ကုမ္ပဏီကတော့ SCL group, Strategic Communication Laboratories လို့ ခေါ်ကြောင်း ကျွန်မ ကို ရှင်းပြပါတယ်။ သူက ဆက်ပြောတာက SCL က သက်တမ်း ၂၅ နှစ်ကျော် ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘည တစ်ဝှမ်း က နိုင်ငံ တွေရဲ့ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ တွေ အပြင် နိုင်ငံ အသီးသီးက ရွေးကောက်ပွဲ တွေ အတွက် လဲ အလုက်လက်ခံ လုပ်ပေးတဲ့ အကြောင်းပြောပြပါတယ်။ SCL ရဲ့ အြေခခံ လုပ်ဆောင်မှုကတော့ နိုင်ငံတွေရဲ့ သမ္မတ တွေ ၊ ဝန်ကြီးချုပ် တွေကို ရွေးကောက်ခံရအောင် လုပ်ပေးတာနဲ့, သူတို့ အာဏာ တည်မြဲအောင် လုပ်ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီ ဆိုတာ ကျွန်မ သဘောပေါက်လာပါတယ်။ မကြာခင် ကပဲ SCL group က Chester တို့ နိုင်ငံရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးကောက် ပွဲ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း ပြောပြလို့ Chester နဲ့ Nix တို့ ရဲ့ သိကျွမ်းမှုကို ကျွန်မ သဘောပေါက်လာပါတယ်။ Chester နဲ့ ကျွန်မ တို့ စကားပြောနေတဲ့ အချိန်ထိ nix က အထဲ မှာ ဖုန်းပြောနေတုန်းပါ။ သူ့ကြည့်ရတာ အရမ်း အလုပ်ရှုပ် နေပေမယ့် professional ဆန်တဲ့ အမူအရာ အပြည့် ရှိနေပါတယ်။ Chester ကတော့ မင်းသူ့ကို တွေုချင် မှာပါလို့ ပြောပါတယ်။

ကျွန်မ သူ့ကို စောင့်နေရင်းက ဒီလို ကုမ္ပဏီ တစ်ခုရဲ့ CEO ဆိုတာ ဘယ်လို အလုပ်များ လုပ်ပါလိမ့်လို့ တွေးနေမိပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကုမ္ပဏီ ဆိုတာ ကျွန်မ တစ်သက် မှာ ဒါပထမ ဆုံးစကြားဖူးတာပါ။ ကျွန်မ Obama campaign အတွက် အလုပ်လုပ်ခဲ့စဥ်က campaign managers ဆိုတာ ေရွးကောက်ပွဲ campaign တစ်ခု အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး တွေ လုပ်ပေးရတယ်၊ ဆိုတာလောက်ပဲ သိထားတာပါ။ 2008 obama campaign ပြီးတော့ David Axelrod လိုမျိုး professional campaign consultant တွေနဲ့ သိကျွမ်းခဲ့ဖူးပါတယ်။ David က Obama ရဲ့ chief strategist ပါ။ အဲဒီကနေ  ြဗိတိန် လေဘာ ပါတီ ရဲ့ အကြံပေး ဆက်လုပ်ပါတယ်။ Jim Messina ကဆိုရင် David ကို Washington ရဲ့ သြဇာ အကြီးမားဆုံး ပုဂ္ဂိုလ် ပဲလို့ သူ့ကို ရည်ညွှန်းခဲ့ပါတယ်။ 2012 obama campaign ပြီးတော့ သူ က အိမ်ဖြူတော် ရဲ့ chief of staff ဖြစ်လာပါတယ်။ အဲဒီကနေ တဆင့် David Cameron တို့Theresa May တို့ရဲ့ အကြံပေး အဖြစ် ထိ သူအောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ David လို လူမျိုးရဲ့ အလုပ်ကို ကျွန်မ နားလည် ပေမယ့် ကုမ္ပဏီ တစ်ခု လုံးက လူတစ်ယောက် ရွေးကောက်ခံရရေးအတွက် ဝိုင်းအလုပ်လုပ်ကြတယ် ဆိုတဲ့ အဖြစ်ကိုတော့ ကျွန် မ မကြုံဖူးသေးပါဘူး။ Alexandra Nix ကို ကြည့်ရတာ သမရိုးကျ စီပွားရေး သမားပုံ မပေါက်ပါဘူး။ ြဗိတိန် မှာဆိုရင် သူ့ပုံစံကို posh လို့ ပြောကြမှာပါ။ ( Posh- စတိုင်ကျပြီး ချမ်းသာ ကြွယ်ဝသော) ။သူက နက်ပြာရောက် ကုတ် နဲ့ ပိုးသား နက်တိုင်ကို ဝတ်ဆင်ထားပါတယ်။ သူ့ရဲ့ တကိုယ်လုံး အပေါ်ကနေ အောက် ဖိနပ် အထိ ပြောင်လက်နေပါတယ်။ သူ့ဘေး မှာတော့  ရှေးပုံစံ ကြေးသော့ ပါတဲ့ဘသားရေ အိတ်တစ်လုံး ရှိနေပါတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်က အမေရိကန် သွေး ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အပြည့်ပါပေမယ့် အထက်တန်းကျေင်းပြီး ကတည်းက အဂ်လန် မှာ နေခဲ့တာဆိုတော့ english တွေရဲ့ လူနေမှု ပုံစံကို ကောင်းကောင်း ရင်းနှီးပါတယ်။ Nix ရဲ့ ပုံစံ က လန်ဒန် အထက်တန်းလွှာ ရဲ့ အထက်တန်းလွှာလို့ ပြောရမယ့် ပုံစံ ထဲကပါ။ သူ့ရဲ့ စူးရှ တဲ့ အပြာရောင် မျက်လုံး၊ သေးသေးသွယ်သွယ် ကိုယ်နေဟန်ထားက ဘဝ မှာ စိတ်ဆင်းရဲစရာ ဘာတစ်ခုမှ မတွေ့ဖူးသလိုပါပဲ။ ကျွန်မ သူ့အသက်ကို ခန့်မှန်းကြည့်ပါတယ်။ Chester ပြောစကားအရဆိုရင် သူ က ကျွနိမ ထက် ၁၀ စုနှစ် တစ်ခုလောက်ပိုကြီး မှာပါ။ Nix ဖုန်းပြောပြီးသွားတာနဲ့ ကျွန်မ ကို ငယ်ပေါက်းကြီးဖော် လိုပဲ ရင်းရင်းနှီးနှီး နှုတ်ဆက်ပါတယ်။ သူရောက်တာနောက်ကျပေမယ့် ကျွန်မ တို့ ပြောနေတဲ့ စကားဝိုင်း မှာ သူပါဝင်ဖို့ ကြိုးစားပါတယ်။  မကြာခင် မှာပဲ စကားဝိုင်းကို nix က ဦးဆောင်သွားပါတယ်။

ကျွန် ကိုယ်တိုင် အကြံပေး အလုပ် အတွက် သင်ယူခဲ့တာ ဆိုတော့ nix ဘာတွေ လုပ်နေတာလဲ ဆိုတာ ကျွန်မ သိပါတယ်။  ကျွန်မ တို့ရဲ့ client ကို ဘယ်လို စကားပြောရမယ်၊ ဘယ်လို အကြံပေးရမယ် ဆိုတာ သင်ယူခဲ့ရပေမယ့် ကျွန်မ ကိုယ် ကျွန်မ nix နဲ့ ယှဥ်ကြည့်လိုက်တော့ သူ့ တဝက်တောင် ကျွန် မ မထူးချွန်တာ သိလိုက်ရပါတယ်။ သူ က သူ့ ကုမ္ပဏီ SCL ရဲ့ရာဇဝင် အရှည်ကြီးကို ပြောပြပါတယ်။ SCL ကို ၁၉၉၃ ကတည်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး အဲဒီကစလို့ SCL ပါဝင်ခဲ့တာ ရွေးကောက်ပွဲပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ပါပြီ။ SCL အနေ နဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ ကျော် မှာ  နိုင်ငံတွေရဲ့ ကာကွယ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လူသားချင်း စာနာမှု ဆိုင်ရာ ပရောဂျက်တွေ၊ ကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ Nix ပြောပြ နေတဲ့ သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေ က အာဖဂန် နစ္စတန်၊ ကိုလမ်ဘီယာ၊ အိန္ဒိယ၊ ကင်ညာ၊ လက်ဗီးယား၊ နိုင်ဂျီးရီးယား၊ ပါကစ္စတန်၊ ဖိလစ်ပိုင် ၊ ထရီနီ ဒတ်နဲ့ တိုဘာကိုး၊ တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ NIx ကိုယ်တိုင်လဲ SCL မှာ ၁၁ နှစ်ကျော် ရှိနေပါပြီ။ သူ့ အတွေ့အကြုံ နဲ့ အလုပ်တွေ အကြောင်း  ကြားရတာ ကျွန်မ အတွက် တော့ အထူးအဆန်း တွေချည်းပါပဲ။ ကိုယ့်ကိုကို လဲ သိမ်ငယ်စိတ် ဝင်မိပါတယ်။ SCL စတည်ထောင် တုန်းကဆို ကျွန်မ ၆ နှစ်၊ မူကြို ကျောင်းမှာပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ကျွန် မ ရဲ့ obama campaign နဲ့ နိုင်ငံတကာ ပရောဂျက် တွေ မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေက nix နဲ့ ယှဥ်ရင် ဘာမှ မပြောပလောက်ပါဘူး။ Nix က အခုဆိုရင် ငါတို့ကုမ္ပဏီ က အမေရိကား အတွက် စအလုပ်လုပ်နေပြီ" လို့ပြောပါတယ်။ SCL က အမေရိကား မှာ ရုံးဖွင့်ပြီးပါပြီ။ Nix ရဲ့ ရေတို ရည်မှန်းချက် က အမေရိကန် နဲ့ mid term election တွေ မှာ တတ်နိုင်သလောက် ပါဝင်ပြီး သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ မှာ ပါဝင်နိုင်ဖို့အထိ ထိုးဖောက် သွားဖို့ ပါ။ သူ့အနေ နဲ့ mid term election အတွက် client တချို့ ရပြီးထားပါပြီ။ အာကင်စော ပြည်နယ် အမတ် Tom Cotton, ဆိုရင် သူ့ client ပါ။ လာမယ့် ဆီးနိတ် ရွေးကောက်ပွဲ မှာ ဝင်ပြိုင်ပါမယ်။ မြောက်ကာရိုးလိုင်းနား က အမတ်တွေနဲ့လဲ ချိတ်ဆက်ပြီးတဲ့ အပြင်  သြဇာကြီး တဲ့ အမေရိကန် ဆိုင်ရာ ကုလ သံအမတ် John Bolton နဲ့လဲ အဆက်အသွယ် လုပ်ပြီးပါပြီ။ ကျွန်မ ကော်ဖီ သောက်နေရင်း နဲ့ nix ရဲ့ client တွေကို စိတ်ထဲကနေ ချရေးကြည့်နေပါတယ်။ သူတို့အားလုံးဟာ ရီပဘလစ်ကန် တွေ ချည်းပါပဲ။ ကျွန်မ ယုံကြည်ထောက်ခံတဲ့ ဒီမိုကရက် နဲ့တော့ ဆန့်ကျင်ဘက်တွေ ချည်းပါပဲ။ စိတ်သက nix လုပ်နေတဲ့ အထူး အဖွဲ့အစည်း တွေဖြစ်တဲ့ သေနတ် ဆန့်ကျင်ရေး လိုမျိုး အလုပ်တွေ ကြားတော့ မှ  ကိုယ်နဲ့ ကိုက်တာ ရှိပါသေးလားလို့ စိတ်သက်သာရာ ရပါတော့တယ်။ Nix က သူကိုယ်တိုင်ရောIသူ့ ကုမ္ပဏီ အတွက်ရော ဂုဏ်ယူ နေပါတယ်။ သူ အရမ်းကို အလုပ်များနေပြီး အနာဂတ်မှာ SCL ကနေ အမေရိကန် တစ်နိုင်ငံ တည်းကို အာရုံစိုကနိုင်မယ့် ကုမ္ပဏီ တစ်ခု ထွက်ပေါ်လာဖို့ ကြိုးစားနေတယ် လို့ပြောပါတယ်။ အဲဒီ ကုမ္ပဏီကတော့ Cambridge Analytica လို့ ခေါ်ပါတယ်။

 CA ကိုတည်ထောင် တာ တစ်နှစ်တောင် မပြည့်သေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် nix ကတော့ ဒီကုမ္ပဏီ ဟာ အပြောင်းအလဲ တစ်ခု ကို ဦးဆောင် တော့မယ် ၊ အဲဒီ အပြောင်းအလဲ မှာ Big Data နဲ့ Analytics တွေ က အဓိကနေရာ က ပါဝင်မယ် လို့ ပြောပါတယ်။ Nix ပြောတာက ဒီဂျစ် တယ် ခေတ် မှာတော့ data ရဲ့ တန်ဖိုး က အရင်ခေတ် က ရေနံ တန်ဖိုးကြီးသလို တန်ဖိုး အရမ်းကြီးတယ်။ Data collection လုပ်ရတာ ကလဲ လက်နက် ဝယ်ရသလိုပဲ။ Cambridge Analytica အနေနဲ့ အမေရိကန် လူထု နဲ့ ပတ်သတ် တဲ့ ဘယ်သူ မှ ထင်မထားတဲ့ data ပမာဏ ကို စုဆောင်းထားပြီး ဖြစ်တယ်။ ကုမ္ပဏီ ရဲ့ ကြောက်စရာ ကောင်းတဲ့ database ထဲမှာ ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီး လူ တစ်ယောက်ချင်းစီ ရဲ့ အချက်အလက် ပေါင်း ၂၀၀၀ ကနေ ၅၀၀၀ လောက်အထိ ရယူထားပြီးသား ဖြစ်တယ်။ အဲဒီ ပမာဏ က လူပေါင်း သန်း ၂၄၀ စာလောက် ရှိတယ်။ Nix က စကားပြော ခဏ ရပ်ပြီး ကျွန်မ တို့ အားလုံးကို အကဲခတ် သလို ကြည့်နေပါတယ်။ သူ ဆက်ပြောတက data တွေ အများကြီး ရထားတာက အဖြေ မဟုတ်သေးပါဘူး။ ဒီ data တွေ နဲ့ ဘာလုပ်ရမယ် ဆိုတာကို သိတာကမှ အြေဖပါ။ အဲလို လုပ်တဲ့နေရာမှာ ပိုပြီး သိပ္ပနည်းကျ နဲ့ ပိုတိကျ တဲ့ နည်းလမ်း တွေနဲ့ လူတွေကို အုပ်စုခွဲရပါတယ်။ လူတစ်ယောက် က ဒီမိုကရက်လား၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းသူ တစ်ယောက်လား၊ အကောင်းမြင် ဝါဒ သမား၊ တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ၊ အစ ရှိသဖြင့် အုပ်စု ခွဲရပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း များစွာ ကတည်းက cambridge Analytical ရဲ့ မိခင်ကုမ္ပဏီ  SCL group ရဲ့ လူတွေ ကို အုပ်စု ခွဲတဲ့ နည်း က  အပြုအမူ ဆိုင်ရာ စိတ်မ်းပညာ ရဲ့ အရမ်းကို  အဆင့်မြင့် တဲ့ နည်းလမ်း  တွေကို အသုံးပြုခဲ့တာပါ။ Nix  က ကျွန်မ တို့ကို သူ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက် တွေ အကြောင်းလဲ ပြောပြပါတယ်။ သူ့လူတွေ ထဲမှာ data scientists တွေ ပါတယ်။ စိတ်ပညာ ရှင် တွေပါတယ်။ သူတို့က ဘယ်သူ့ကို ဘယ်အချိန် မှာ ဘယ်လို message ပို့ရမယ် ဆိုတာ ကောင်းကောင်းသိတယ်။ကမ္ဘာပေါ် မှာ အတော်ဆုံးဆိုတဲ့ data scientists တွေကို သူငှားထားတယ်။ သူတို့က လူတစ်ယောက်ချင်းစီ ကို ဘယ်လိုနည်းလမ်း နဲ့ ဆက်သွယ်ရမလဲ ဆိုတာ သိတယ်။ လူတွေရဲ့ လက်ကိုင် ဖုန်းတွေ၊ ကွန်ပြူတာ၊ တက်ဘလက်၊ ်တယ်လီ ဗီးရှင်း အစ ရှိတဲ့ နည်းမျိုးစုံကိုသုံးပြီး ဆက်သွယ်ကြတယ်။ အဲဒါကို အနုစိတ် ချိန်ရွယ်ခြင်း ( micro targeting) လို့ ခေါ်ပါတယ်။

Cambridge Analyticaအနေနဲ့ လူတစ်ယောက်ချင်းစီ ကို သူတို့ အရင် ပုံစံ နဲ့ မတူဘဲ စဥ်းစားစေတာ၊  ပြုမူစေတာ ၊ နောက်ဆုံး အရင် နဲ့ မတူတဲ့ ဘက်ကို မဲပေးစေတာအထိ လုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအား ရှိပါတယ်။ ဒါတွေ လုပ်ဖို့အတွက် client  က ပေးတဲ့ ပိုက်ဆံကို ကောင်းကောင်း အသုံးချရတယ်၊ ရလဒ် ကောင်းတော့ ထွက်ဖို့ လိုတာပေါ့ လို့ nix  က ပြောပါတယ်။ Nix စကား ပြောနေတုန်း ကျွန်မ Chester ကို ကြည့်ပြီး nix နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး သူဘယ်လို မြင်လဲ ဆိုတာ သိချင်လို့ သူ့ကို ဆက်သွယ် ဖို့ ကြိုးစားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူရော၊ သူ့အဖော် ၂ ယောက်စလုံးရော nix စကား မှာ မျောပါနေကြ ပြီး nix အပေါ် အထင်ကြီး လေးစားတဲ့ မျက်လုံးတွေကို ပဲ တွေ့လိုက်ရပါတယ်။ Cambridge Analytics က စျေးကွက်မှာ လိုနေတဲ့ နေရာ ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့ တည်ထောင်လိုက်တာပါ။ Obama တို့ ဒီမိုကရက် လူသိုက် က digital ဆက်သွယ် တဲ့ နည်းလမ်းကို 2007 ကတည်းက စသုံးခဲ့ကြပါတယ်။ သူ့ပြိုင်ဘက် ရီပဘလစ်ကန် တွေက ဒီ နည်းပညာ မှာ နောက်ကျ ကန်နေခဲ့ပြီး ၂၀၁၂ မှာ သူတို့ ဒီမိုကရက် တွေကို ရှံးပြီး မှ သူတို့ နောက်ကျ ခဲ့တဲ့ နေရာကို Cambridge Analytica အကူအညီ နဲ့ လိုက်ဖို့  ကြိုးစား ကြတာပါ။

Chester ရဲ့  သူငယ်ချင်း အလယ်အာရှ  နိုင်ငံ ဆို Internet အသုံးပြုမှု နည်းသေးတော့ Big data မရှိသေးပါဘူး။ ဒီလို အခြေ အနေ မှာ SCL  သူတို့ အတွက် စတင်ပြီး social media ကတဆင့် သတင်းစကား ဖြန့်ဖြူးဖို့ စတင် လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။ အဲဒါအပြင် သမရိုးကျ မဲဆွယ် စည်းရုံးရေး နည်းလမ်း တွေဖြစ်တဲ့ မူဝါဒ ချမှတ်ပေးတာ၊ တစ်အိမ်ဆင်း တစ်အိမ်တက် မဲဆွယ်စာရွက်ဝေတာ အစ ရှိတဲ့ နည်းလမ်း တွေလဲ သုံးပေးပါသေးတယ်။ ကျွန်မ အတွက် တော့ Nix ပြောသမျှ က အထူးအဆန်း အံ့သြစရာ ချည်းပါပဲ။ သူက လူတွေရဲ့ အချကိအလက် တွေကိုသုံ့းပြီး နိုင်ငံ ရဲ့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး တွေပါ ပြောင်းလဲ နိုင်စွမ်း ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။သူ့အနေနဲ့  ဘယ်ဘက်မှ မယိမ်းတဲ့  လူတစ်ယောက်ကို  တဖက်ဖက်    မဲပေးအောင် လုပ်ရတာ  လွယ်ပါတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အဲလိုလုပိတာဟာ အဲဒီလူရဲ့ ဆန္ဒ ကို ဆန့်ကျင်ပြီး လုပ်တာ မဟုတ်ပေမယ့်   လူတစ်ယောက် ရဲ့ ပုံမှန် ကျိုးကြောင်း ဆင်ခြင် ညဏ် နဲ့ သွေဖီစေပြီး သူတိူ့ရဲ့ အပြုအမူကို ပြောင်းပစ်တာတော့ သေချာပါတယ်။

Targeted Part 1 Contd
ကျွန်မ အနေဲ့ကတော့  ရွေးကောကိပွဲ မဲဆွယ်ရေး အတွက် အလုပ်စလုပ် တဲ့ ပထမဆုံးရက်ကတည်းက Big Data Analytics ဆိုတဲ့ ဘာသာရပ် အပေါ် စိတ်ဝင်စားခဲ့တာပါ။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင် က developer ရော၊ data scientists မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မ တို့လို တခြား ၂၁ ရာစု မျိုးဆက်တွေ လိုပဲ  နည်းပညာ မျိုးစုံကို ဦးဦးဖျားဖျား ထိတွေ့ခွင့် ရပြီး ဒီဂျစ်တယ် ဘဝ မှာ ဖြတ်သန်း နေခဲ့တာပါ။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်လဲ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် data ကို သုံးခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သာမာန် အသုံးပြုမှု လောက်ပါပဲ။ Obama ရဲ့ media team မှာ လစာမဲ့ intern အဖြစ်အလုပ်လုပ် ပေးတဲ့ အပြင် Howard Dean ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ရော၊ John Kerry ရဲ့ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ပြီးတော့ obama ရဲ့ ဆီးနိတ် ရွေးကောက်ပွဲတွေ အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးဖူးပါတယ်။ အဲဒီ အချိန် က ဆုံးဖြတ်ရ ခက်နေတဲ့ မဲပေးသူ တွေကို email ပို့ဖို့ အတွက် data ကို သာမာန် လောက် သုံးဖူးပါတယ်။ Howard Dean ရဲ့ မဲဆွယ် ပွဲ ကတော့ ပထမ ဆုံးအကြိမ် အနေ နဲ့ မဲပေးသူ တွေကို ဆက်သွယ်ဖို့ Online ကို အဓိက ထား အသုံးပြူခဲ့တာပါ။

 ကျွန်မ ရဲ့ Data အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု က အဲဒီ အချိန် တုန်းက ခေတ်စားတဲ့ ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေး ( revolution ) ဆိုတာ နဲ့ အတူတူ ယှဥ်တွဲ ပြီး ရှိနေပါတယ်။ obama ကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း နဲ့ အာဏာ လွှဲပေးတာတောင် မှ obama အရွေးချယ် ခံရတာဟာ ကျွန်မ အတွက် revolution ကို ပထမ ဆုံး ထိတွေ့ခံစားမိ တဲ့ အတွေ့အကြုံလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ Obama ပထမ အကြိမ် သမ္မတ အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရတဲ့ ညက ချီကာဂို မှာ ကျွန်မ ပါ အတူတူ ရှိနေပါတယ်။ လူမည်း တစ်ယောက် သမ္မတ ဖြစ်လာတာကို နိုင်ငံရေး အာဏာ သိမ်းခံရတယ်လို့ ခံစားရသူ တွေလဲ အဲဒီအချိန် က သန်းနဲ့ ချီ ရှိပါတယ်။ ကျွန်မ ကျောင်းသား ဘဝ က ဟောင်ကောင် မှာ တစ်နှစ် ကျောင်းသွားတက်ဖူးပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက မြောက်ကိုရီးယား ကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို တရုတ် နိုင်ငံရဲ့ မြေအောက် ရထားလမ်းကနေ တဆင့် ဘေးကင်းရာ ကို ပို့ပေးတဲ့ အလုပ်ကို စေတနာ့ ဝန်ထမ်း အဖြစ် လုပ်ဖူးပါတယ်။ ဘွဲ့ရပြီးပြီးချင်း ပဲ တောင်အာဖရိက ကို ထွက်ခွါ ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီမှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင် တဲ့ညတက်ကြွ လှုပ်ရှားသူတွေ နဲ့ အတူတူ ပရောဂျက် တစ်ခုကို အတူတူ လုပ်ဖူးပါတယ်။ အာရပ် နွေဦး တော်လှန်ရေး အပြီး မှာလဲ ကဒါဖီ အလွန် လစ်ဗျား အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးဖူးပါတယ်။ ဒီလို အလုပ်တွေ လုပ်ရင်းနဲ့ ကျွန်မ ရဲ့ လွတ်လပ်ပြီး မှီခိုမှု ကင်းတဲ့ သံတမန် လုပ်ငန်း အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု က ကြီးထွားလာပါတယ်။ ကျွန်မ မှာ ကိုယ့်ကိုကို အစွန်း ၂ ခုရဲ့ အလယ်မှာ နေတတ် တဲ့ ထူးဆန်း တဲ့ အကျင့် တစ်ခု ရှိနေပုံ ရပါတယ်။ ကျွန်မ လေ့လာခဲ့ဖူးတဲ့ အထဲ မှာ  တရားမျှတမှုကို ရှာဖွေတာ၊ လဘ်စားမှု ကို ၊ ဒုစရိုက် သမား တွေကို ဖော်ထုတ် တာတွေ အတွက်  data ကို အကျိုးရှိရှိ သုံးလို့ရပါတယ်။

 ၂၀၁၁ ကျွန်မ ရဲ့ မဟာဘွဲ့ စာတမ်း ရေးတုန်းက ဝီကီလိ ရဲ့ အစိုးရ တွေ ဆီ က ပေါက်ကြားတဲ့ သတင်းအချက်အလက် တွေကို စာတမ်း ရဲ့ အဓိက သတင်း source အဖြစ် သုံးဖူးပါတယ်။ အဲဒီ data တွေက တော့ အီရတ်စစ်ပွဲ တုန်းက လူသားတုန်း သတ်ဖြတ် မှု တွေ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့တဲ့ ဆိုတာ ဖော်ပြ နေပါတယ်။ 2010 ကစ ပြီး Hacktivist လို့ ခေါ်ရမယ့် wiki leak တည်ထောင် သူ ္Julian Assange က လူသား တုန်းသတ်ဖြတ် မှု တွေ ကျူးလွန် ခဲ့တဲ့ အစိုးရ တွေကို သူတို့ရဲ့ အဓိက လျှို့ဝှက် အချက်အလက် တွေ ဖွင့်ချပြီး စစ်ကြေ ငြာ ပါတယ်။ အဓိက ထိုးနှက်ချက် ကတော့ အမေရိကန် အစိုးရ နဲ့ စစ်တပ်ကိုပေါ့။ အခု ကျွန်မ ရဲ့ သံတမန် နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ  ပါရဂူဘွဲ့ စာတမ်း အတွက်  ကျွန်မ ရဲ့ Big Data အပေါ်စိတ်ဝင်စား မှု နဲ့ နိုင်ငံ ရေး အခြေအနေ တွေ ပေါင်းစပ်ပြီး Data က လူ့အသက် တွေ ဘယ်လို ကယ်တင် နိုင်မလဲ ဆိုတာ ကို လေ့လာနေပါတယ်။ ကျွန်မ အထူးစိတ်ဝင်စားတာက တော့ ကာကွယ်နိုင်မယ့် သံတမန် ဆက်ဆံရေး ( Preventive diplomacy) ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်ပါ။ ကုလသမဂ္ဂ နဲ့ တခြား ္NGO အဖွဲ့ တွေ ပူးပေါင်းပြီး real time data ကို ဘယ်လို သုံးပြီး ၁၉၉၄ ရဝမ်ဒါ မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ် မှု လိုမျိုး အဖြစ်အပျက် တွေကို ဘယ်လို တားဆီး နိုင်မလဲ ဆိုတာ အဖြေ ရှာဖွေ နေကြပါတယ်။

data ကို ကာကွယ်ရေး အမြင် နဲ့ စောင့်ကြည့်ခြင်း ( preventive data monitoring) မှာ ပေါင်မုန့်စျေးနှုန်း မြင့်တက် သွားတာကနေ တွစ်တာ ပေါ်မှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့ စကားတွေ အထိ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီ data တွေကို အသုံးချ ပြီး သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တွေ အနေနဲ့ ပြဿနာ တွေ ဆိုးရွားမလာခင် ကြိုတင် ကာကွယ်တားဆီး နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ Data တွေကို သေသေချာချာ စုဆောင်းပြီး ဆန်းစစ်နိုင်မယ်ဆိုရင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု တွေ၊ စစ်ရာဇဝတ် မှု တွေ ၊ နောက်ဆုံး စစ်ပွဲ တွေ မဖြစ်အောင် အထိ တားဆီး နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်မ အနေ နဲ့ Nix ပြောပြနေတဲ့ SCL group ရဲ့ data ပိုင်ဆိုင် မှု တွေ ရဲ့ အကျိုးဆက် ကို ပြောစရာ မလိုအောင် ကို သေသေချာချာ နားလည် ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ data အပေါ် ပြောဆို မှု တွေ၊ သူ့ရဲ့ revolution အပေါ် သုံးသပ်တဲ့ စကားလုံးတွေ က ကျွန်မ အတွက် တော့ သူ့ရည်ရွယ်ချက် နဲ့ အန္တရာယ် မကင်းတဲ့ နည်းလမ်း တွေ အပေါ် စိတ်မသက် မသာ ဖြစ်စေပါတယ်။ Nix သူ့ ကုမ္ပဏီ အကြောင်း မပြောဖြစ်တဲ့ အချိန် မှာတော့ သူနဲ့ ကျွန်မ ရဲ့ အရင် အလုပ်တွေ အကြောင်း စကားစမည် ပြောဖြစ်ပါတယ်။ Nix က ကျွန်မ ရဲ့ အရင် အလုပ်တွေ အကြောင်း အသေးစိတ် မမေးတာကပဲ ကျွန်မ ကို စိတ်သက်သာ ရာရစေပါတယ်။ nix အလုပ်လုပ် ပေးနေတဲ့ လူအားလုံးလိုလို ဟာ အမေရိကား မှာတော့ ကျွန်မ မထောက်ခံ သူတွေ ချည်းပါပဲ။

ကျွန်မ စိတ်ထင် Chester ရဲ့ မိတ်ဆွေ တွေ က nix ကို ရွေးချယ် လိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ nix ရဲ့ ပြောပုံ ဆိုပုံတွေ က သူတို့ နိုင်ငံ အတွက် ဆိုရင် သိပ်ကို ကြီးကျယ် နေပြီး မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ထင်စရာ တွေပါ။ Nix ကျွန်မ တို့ရဲ့ တွေ့ဆုံ ပွဲကနေ ပြန်ဖို့ ပြင်ဆင် နေတော့ ကျွန်မ တို့ အားလုံးသူ့ကို နှုတ်ဆက် ဖို့ လုပ်ကြပါတယ်။ အပြင် ဘက် အေးနေ တဲ့ရာသီ ဥတု ထဲ မှာ ကျွန်မ တို့အားလုံး ဘာမှ မပြောဖြစ်ဘဲ မိနစ် အနည်းငယ်လောက် ဒီအတိုင်း ရပ်နေကြပါတယ်။ အဲဒီလို ဖြစ်တာကို သည်းခံနိုင်လ့ မရှိ တဲ့ Chester က " ဟေ့၊ ငါ့ရဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် အကြံပေး သူငယ်ချင်း နဲ့  ဒီဘက်က ရီပါဘလစ်ကန် သူငယ်ချင်း တို့ အတူတူ တွေ့ဆုံသင့်တယ် " လို့ ထပြီး အရွှမ်းဖောက်ပါတော့တယ်။ Nix ရဲ့ Chester ကို လှမ်းကြည့်လိုက်ပုံက ထူးဆန်းပြီး စိတ် အနှောက်အယှက် ဖြစ်သွားပုံရပါတယ်။

 nix က သူ့အိတ်ထဲ လက် နှိုက်လိုက်ပြီး ပြန်ထုတ်လိုက်တော့ လိပ်စာ ကဒ်တွေ အထပ်လိုက်ပါလာပါတယ်။ အဲဒီထဲက မှ သူ့လိပ်စာ ကဒ်ကို ရွေးချယ်ပြီး ကျွန်မ ကို လှမ်းပေးလိုက်ပါတယ်။ သူ့လိပ်စာ ကဒ်မှာတော့ Alexandra James Ashburner Nix လို့ နာမည် အပြည့်အစုံ ရေးထားပါတယ်။ အဲလိုပေးပြီး တော့  " ကျွန်တော် ခင်များကို အရက်မူးအောင် တိုက်ပြီး ခင်များရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက် တွေ ခိုးအုံးမှပဲ" လို့ စနောက်ပြီး ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကျွန်မ အတွက် တော့ သူ ဒီလို ပြောတာဟာ တစ်ဝက် ပဲ စနောက်တဲ့ သဘောပါတယ် လို့ ထင်လိုက်မိပါတော့တယ်။

ဆက်ရန်။

လဖုန်းကျောင်းထွက် ဖေဖေ နဲ့ ဦးထွန်းလွင်

တစ်ရက် က  အိမ်ကို မျက်မှန် လေးထောင့် ၊ အသားညိုညို ၊ ခက်ဖိုင့်ဖိုင့် လူကြီး တစ်ယောက် ရောက်လာတယ်။ ပြီးတော့ ဖေဖေ့ကို ဟေ့ကောင် ချွန်ဟုတ် လို့ ခေါ်ပြီး စကားတွေ ပြောနေတော့တာပဲ။ ကျွန်တော် တို့မှာ ကိုယ့်အဖေ ကို လူပျိုပေါက် သာရောက်လာတယ်။ ဟေ့ကောင်လို့ ခေါ်ပြီး မင်းနဲ့ ငါနဲ့ သူ ပြောတဲ့ သူ မမြင်ဖူးတော့ အံ့သြ နေကြတယ်။ 

ပြီးမှ မေမေ က အဲဒါနင်တို့ အဖေ နဲ့ လဖုန်းကျောင်း အတူတူ တက်ခဲ့တဲ့ သူငယ်ချင်း လို့ ပြောတယ်။  နင်တို့ အဖေ စကားသာ ပြောနေတာ မှတ်မိရဲ့လားတောင် မသိဘူးတဲ့။ ဖေဖေ ကတော့ သူထုံးစံ အတိုင်း ပြုံးစိစိ နဲ့ မှတ်မိပါတယ် လို့ ပြန်ပြောတယ်။ 

အဲဒီ လူကြီး က လဖုန်း ကျောင်းသားဟောင်းများ တွေ့ဆုံပွဲ အတွက် ဖေဖေ့ ဆီရောက်လာတာတဲ့။ သူယူလာတဲ့ ထဲမှာ လဖုန်းကျောင်းသားဟောင်း စာရင်း၊ လက်ရှိ အလုပ်၊ နေရပ် လိပ်စာ တွေ ရေးထားတဲ့ စာအုပ် တစ်အုပ် ပါ ပါလာတယ်။ 

အဲဒီ စာအုပ်ကို ကျွန်တော်တို့ ညီအစ်ကို တွေ လှန်လှောကြည့်ရင်း ဖေဖေ့ နာမည် ရှာကြတာပေါ့။ ဖေဖေ့ နာမည် တွေ့တော့ တခြား နာမည် တွေ ထပ် ဖတ်ကြပြန်ရော။ ဖေဖေ တို့ လဖုန်း ကျောင်းထွက် တွေထဲ မှာ ဖေဖေ့လို ဆရာဝန် တွေပါသလို စစ်တပ်က ဗိုလ်မှုးကြီး တွေလဲ တွေ့တယ်။ အဲဒီ ခေတ် က နဝတ ခေတ် ဗိုလ်ချုပ် ခေတ် ဖြစ်နေတော့ ဗိုလ်မှုးကြီး အဆင့်လောက်ကို သိပ် ထူးထူးခြားခြား လိုမမြင်တော့ဘူး။ ဆက်ဖတ်ကြရင်း တစ်နေရာ မှာ ထူးထူးခြားခြား မိုးလေဝသ နဲ့ ဇလဗေဒ ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဦးထွန်းလွင်ဆိုတာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီ မှာ ကျွန်တော့် အစ်ကို စစ်ဗိုလ် က ဟင် ဖေဖေတို့ လဖုန်းကျောင်းထွက် တွေထဲ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် ဆိုလို့ ဦးထွန်းလွင် တစ်ယောက် ပါပါလားဆိုပြီး ပြောလို့ တအိမ်လုံး ဝိုင်းရီ ကြတယ်။ 

အဲဒီ စာအုပ် အိမ်မှာ မကြာကြာ တွေ့တိုင်းလဲ အဲဒီ အကြောင်းပြောပြီး ရီကြတယ်။  ဖေဖေ လဖုန်းကျောင်း တွေ့ဆုံ ပွဲ က ပြန်လာတော့လဲ ဦးထွန်းလွင်ရော  လာလားလို့ မေးကြသေးတယ် ထင်တာပဲ။ 

ဖေဖေ နဲ့ ဦးထွန်းလွင် နဲ့ဆိုရင် ဦးထွန်းလွင်ကငယ်မယ် ထင်တယ်။ ဖေဖေကတော့ သူ့ကို လဖုန်းကျောင်းတုန်းက မသိဘူးလို့ ပြောတာပဲ။

ဒီနေ့ ဦးထွန်းလွင် ကွယ်လွန် တဲ့ သတင်း ကြားတော့ အိမ်မှာ ဦးထွန်းလွင် နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အဲဒီ အဖြစ်အပျက်လေး ခေါင်းထဲ ပေါ်လာတာနဲ့ ချရေးလိုက်တာ။ 

မေမေ့ မနက်စာ

မေမေ့ မနက်စာ

ဒီရက်ပိုင်း ထမင်း စားလို့ မကောင်း။ စားမကောင်းဘူးဆိုတာ နေမကောင်းလို့ ပါးစပ်ပျက်တာ မဟုတ်ဘဲ နေ့တိုင်းစားနေတဲ့ ဟင်းတွေ အပေါ် မကြိုက်တော့တာ၊ ငြီးငွေ့လာတာ။ ဒါနဲ့ နေ့တိုင်းစားနေရတဲ့ ပုံစံကို တွေးနေမိတယ်။ မနက်စာ ၊ အိမ်က လုပ်တဲ့ ဟာမဟုတ်ဘဲ အပြင်စာများတယ်။ ဒီနောက်ပိုင်းတော့ ဆီများတဲ့ ဟာမစားချင်တာနဲ့ မုန့်တီ၊ ခေါက်ဆွဲ မစားဖြစ်ဘဲ နံပြား လိပ်ခုတ် စားနေတာ တော်တော် ကြာပြီ။ မနက်စာ ကို မေမေ နဲ့ အတူတူနေတုန်းက မနက်စာတွေ ပြန်သတိရမိတယ်။ အိမ်မှာ ပုံမှန် မနက်စာ က ပဲပြုတ် နဲ့ ထမင်းကြော်ပဲ။ ပုသိမ်ကြီး မှာတုန်းက မနက်စောစော ပဲပြုတ်ကို ဖေဖေ က စျေးသွားရင်း နဲ့ ဝယ်လာတယ်။ မေမေ က အဲဒီ ပဲပြုတ်ကို ထမင်းကြမ်းနဲ့ ကြော်လိုက်တာပဲ။ အဲဒီ ထမင်းကြမ်း နဲ့ ပဲပြုတ်ကျော် ပူပူနွေးနွေး ကို မနက် မျက်နှာ သစ်ပြီးပြီးချင်း မောင်နှမ တွေ အတူတူ စားကြတယ်။ တခါတလေ ကြက်ဥ ကြော်၊ တခါတလေ ဖေဖေ စျေးက ဝယ်လာတဲ့ အ​ြေကာ်နဲ့ စားကြတယ်။  မေမေ က ကျွန်းလှ မပြောင်းခင်မှာ အိမ်မှာ ဖေဖေရယ် အဖွားရယ် နဲ့ ကျန်နေခဲ့မယ့် ကျွန်တော့်ကို ဟင်းချက် နည်းတွေ သင်ပေးတယ်။ မေမေ ကြော်တာက ထူးထူးခြားခြား မဟုတ်ဘူး၊ ကြက်သွန်နီ အနီကို ဆီအရင်သတ်လိုက်တယ်၊ ကြက်သွန်နီ တွေ ကို နီလာတဲ့ အထိ ဆီထဲ ထည့်ကျော်တယ်၊ ကျွတ်ပြီး တူးသွားတဲ့ အထိတော့ မဟုတ်ဘူး၊ ပြီးမှ ထမင်းရယ်၊ ပဲပြုတ်ရယ် ရောထည့်ပြီး ဒယ်အိုးထဲမှာ ဆား၊ အချိုမှုန့် ထည့်ပြီး နှံ့အောင် မွှေတာပဲ။   ကြက်သွန် နိုင်နိုင် နဲ့ဆီသတ် ထားတော့ ထမင်းအရသာ က အချိုဖက်ကိုကဲတယ်။  မောင်နှမ တွေ အတူတူ စားရင် အမကြီးက ပဲပြုတ်ထဲက အမဲလုံးတွေ ဖယ်စားတတ်တယ်။ ပဲပြုတ် ထမင်းကြော်ကို ကြိုက်လွန်းလို့ စင်ကာပူမှာနေတုန်းကလဲ ရေခဲ သေတ္တာထဲ ခဲထားတဲ့ ပဲပြုတ် နဲ့ မကြာမကြာ ကြော်စားတယ်၊ ရေခဲ သေတ္တာ ထဲ အကြာကြီး ခဲထားရတဲ့ ပဲပြုတ်ရယ်၊ ထိုင်း၊ တရုတ် ဆန် စီးစီးတွေရယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေ ပါဘူး။ ဒါတောင် စားဖူးတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေ က တော်တော် စားကောင်းတယ် ပြောသေးတယ်။  မေမေ လုပ်တဲ့ နောက်ထမင်းကြော် တမျိုးက ခရမ်းချဥ်သီး ထမင်းကြော်၊ ထမင်း ကြမ်းကို ခရမ်းချဥ်သီး နုတ်နုတ်ဆင်းထားတာနဲ့ ရောကြော်လိုက်တာ၊ ဒါလဲ စားလို့ ကောင်းတာပဲ၊ အဲလို နေ့မျိုးဆို ထမင်းထဲက လိပ်နေတဲ့ ခရမ်းချဥ်သီး အဖတ် လေးတွေ ကိုဖယ်စားတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အိမ်က မနက်စာစားတဲ ပန်းကန် ရယ်၊ မေ့လည်စာ ညစာ စားတဲ့ ပန်းကန်ရယ်ဆိုပြီး ခွဲထားတယ်။ မနက်တိုင်းထည့်စား ကြတဲ့ ပန်ုးကန် တွေက လောင်းလုံမှာ ရှင်ပြု အလှုလုပ်တုန်းက အလှုမှာ ကန်းတဲ့ ကြွေရေသုတ် ပန်းကန် တွေ၊ ၁၉၈၈ လောက်ကတည်းကနေ  တော်လျောက်သုံးလာကြတာ၊ တော်တော် ခံတယ်။ 

​နောက်ထမင်းကြော် တမျိုး ရှိသေးတယ်။ အဲဒါက မှ လုံးဣ ရိုးရှင်း။ ကြက်သွနိ အဖြူကို ဆီသတ်ပြီး ထမင်း ကြမ်း ကို အဖြူအတိုင်း လှိမ့်လိုက်တာ။ ကြက်သွန်ဖြူ အနံ့လေးမွှေးပြီး ဒီအတိုင်းစားရင်ကို စားလို့ အရမ်းကောင်းတယ်။ အဲလိုနေ့မျိုးဆိုရင် အကြော် ဒါမှမဟုတ် ကြက်ဥ မကျက် တကျက် ကြော် ပါတယ်။ မေမေ က ကြက်ဥ ကြော်ခါနီး မကျက်တကျက် လား အကျက် ကြော်မှာလားမေးတယ်။ အဲဒီတုန်းကတော့ သုံးတဲ့ ဆီကလည်း ပဲဆီ အစစ်မိုလို့ထင်တယ်။ ဘာမှ မပါဘဲ ကြက်သွန်ဖြူ ကြော်နဲ့လေးနဲ့ စားရတာကို တော်တော် ကောင်းတယ်။ တခါတလေ မေမေ က ဝက်အူချောင်း လေးတွေ ညှပ်ထပ်ပြီး ကြော်တယ်။ 

ထမင်းကြော် တွေ ထဲ မှာ နောက်တမျိုးကတော့ တရုတ် ထမင်းကြော် ပုံစံ၊ ကြာညို့ရယ်၊ အသီးအရွက် နည်းနည်းရယ်၊ ကြက်ဉကို ခလောက်ထည့်ထားတာရယ် နဲ ကြော်တာ။ မေမေ က ကြော်ပြီးတာနဲ့ ငရုတ်ကောင်း မှုန့်ဖြူးပြီး အဖုံးအုပ်ထားလိုက်တယ်။ အဲလို ထမင်းကြောယ် ကို စားလို့ အကောင်းဆုံးအချိန် က မေမေ နဲ့ မေမြို့မှာ လိုက်နေတဲ့ အချိန်ပဲ။ မေ မြို့ မနက် အေးအေးမှာ ငရုတ်ကောင်းနဲ့ သင်းပြီး အငွေ့ထောင်းထောင်း ထနေတဲ့ ထမင်းကြော် တစ်ပန်းကန်ရယ်၊ မေမေ ကိုယ်တိုင် နှပ်ပြီး ဖျော်ပေးတဲ့ ကော်ဖီ တခွက်ရယ်နဲ့ ကောင်းလိုက်ပုံများ အခုနေ တွေး အခုနေ စားချင်စိတ် ဖြစ်တယ်။ 

မေမေ က ထမင်းကိုအဲလို အမျိုးမျိုး ကြော်သလို ခေါက်ဆွဲ ကိုလဲ မနက်စာ အတွက် အမျိုးမျိုးလုပ်တယ်။ ကျွန်တော် တို့ မောင်နှမတွေ အကြိုက်ဆုံး ခေါက်ဆွဲ က ပဲငါးပိ ခေါက်ဆွဲ။ ကြက်ဥ ကို ခလောက်ပြီး အရင်ကြော်တယ်။ ပြီးရင် အပြားလေးတွေ ဖြစ်အောင် ညှပ်ပြီး ခရမ်းချဥ်သီးရယ်၊ ပဲငါးပိရယ် နဲ့ အရေ စပ်စပ် ချက်တယ်။ အဲဒီ အ

ည် ကို ခေါက်ဆွဲ သားပေါ် လောင်းထည့်၊ ငရုတ်သီး အကျက်မှုန့် ထည့်ပြီး စားရတာ။ အဲလိုနေ့မျိုးဆို ကျွန်တော် တို့ ညီအစ်ကို မနက်စာ ကို ခေါင်းမဖော်တမ်းစားကြတယ်။ တခါတလေ လဲ ကြက်သွန်ဖြူ ဆီချက် ချက်ထားပြီး ခေါက်ဆွဲသားပေါ် ဆီချက် စမ်း၊ အချိုမှုန့်၊ ပဲငံပြာရေ ထည့်၊ ခလောက်ကြော်ပြီး အပြားလေးတွေ ဖြစ်အောင် ညှပ်ထားတဲ့ ကြက်ဥ ကြော် ထည့်ပြီးစားရတဲ့ ဆီချက် ခေါက်ဆွဲ ကိုလဲ အားလုံး အရမ်းကြိုက်ကြတယ်။ အထူးသဖြင့် ဖေဖေ ပေါ့။ ဖေဖေ က ခေါက်ဆွဲတို့ ကြာဇံတို့လို အမျှင်ပါတဲ့ အစားအစာ တွေ အရမ်းကြိုက်တယ်။ အဲလို အချိန် စားရင် ရှူးရှူးရှဲရှဲ မည်အောင်ကို စားတာ။ 

မေမေ မနက်စာ အတွက် မုန့်တီ သုတ်လဲ ရှိသေးတယ်။ ခိုတောင် မုန့်တီလို ပုံစံ ပေါ့။ ဆီဝါရယ် ၊ အကွင်း ဘယာကျော်ရယ်နဲ့ သုတ်ပေး၊ မေမေကိုယ်တိုင် နယ်ပေးတာ။ အဲလို ရက်မျိုးဆိုလဲ စားလိုက်ကြတာ ဝက်ဝက်ကွဲပဲ။ မေမေ က ငါ့သားတွေက ငါဘာလုပ်ကြွေးကြွေး ကြိုက်ကြတယ် လို့ အမြဲ ပြောတယ်။ 

မေမေ ကျွန်းလှ ပြောင်းပြီးနေရတဲ့ အချိန် ဖေဖေ ရယ်၊ ကျွန်တော်ရယ်၊ အမေကြီးရယ်ပဲ အိမ်မှာကျန်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက ဖေဖေ က အိမ်နားက မုန့်ဟင်းခါးဆိုင်က ဟင်းရည် ဝယ်တယ်၊ ပြီးတော့ မှ အိမ်က ခေါက်ဆွဲကို ပြုတ်ပြီး ခေါက်ဆွဲ နဲ့ မုန့်ဟင်းခါး ဟင်းရည်နဲ့ စားတာ။ မုန့်ဟင်းခါး ဟင်းရည်ကို ခေါက်ဆွဲ နဲ့ စားရတာလဲ တမျိုးကောင်းတာပဲ။ တခါ က မိုးကုတ် က သူငယ်ချင်း အိမ်မှာ လာအိပ်တယ်။ မနက်ရောက်တော့ သူ့ကို အဲလို မုန့်ဟင်းခါး ကျွေးတော့ ဟန်မဆောင် နိုင်အောင် မျက်နှာပျက် ပြီး အပြင်မှာပဲ သွားစားရအောင်ပါကွာလို့ ပြောတာ မှတ်မိသေးတယ်။ နောက်မှ သူက ငါတို့က တောင်ပေါ်ကလာတာမိလို့ထင်တယ်တဲ့၊ ငါးမကြိုက်ဘူး၊ မုန့်ဟင်းခါးကို စားလို့မရဘူးလို့ ပြောတယ်။ သူ့အမြင်မှာတော့ ခေါက်ဆွဲဖတ်တွေနဲ့ မုန့်ဟင်းခါး က တော်တော် အမြင်ဆိုးနေမှာပေါ့။ 

ကျွန်တော် တို့ အိမ်ရဲ့ မပါမဖြစ် မနက်စာ အမယ်တမျိုးက လဘက်ရည်ပဲ။ မေမေ က မနက် နိုးပြီး မနက်စာ ပြင်တာနဲ့ လဘက်​ြေခာက် အချိုခြောက်ကို နှပ်ထားတယ်။ ကျွန်တော် တို့ နိုးလာပြီး မနက်စာ စားတော့မယ့် အချိန်ကြမှ ခရားတခုထဲ မှာ လဘက်ရည်ကို နို့ဆီ၊ နို့စိမ်းနဲ့ ဖျော်တယ်။ မေမေ့ရဲ့ မနက်စာ လဘက်ရည် က လဘက်ရည် ဆိုင်ကလို အကြာကြီး နှပ်ထားတာမဟုတ်တော့ အဖန် အရသာ ပေါ့ပေမယ့် ငယ်ငယ်ကတည်းကနေ သောက်လာခဲ့ရတာ မနက်စာ စားအပြီး အဲဒီ လဘက်ရည်လေး သောက်လိုက်ရမှ အာသာပြေတယ်။ စင်ကာပူ ရောက်ရောက်ချင်း မနက်လင်းရင် အဲလို လဘက်ရည် သောက်ချင်လို့ ကိုယ့်ဘာကို အချိုခြောက် ဝယ်ပြီး ဖျော်သောက်ခဲ့ရသေးတယ်။ မေမေ ကျွန်းလှပြောင်းတော့ မနက်စာ လဘက်ရည်ကို ဖေဖေ က တာဝန်ယူ ဖျော်တယ်။ ဖေဖေက နှပ်ထားတဲ့ လဘက်ခြောက်တွေကို တစ်ရက်စာ တစ်ခါ မလဲဘဲ သုံးလေးရက် ဆက်တိုက် နှပ်တော့ အရသာ ဘာမှ မရှိဖြစ်ပြီး အနံ့တောင် တမျိုးထွက် နေတယ်။ အဲဒါနဲ့ မေမေ့ဆီ စာရေးတော့ ဖေဖေကြီး ဖျော်တဲ့ ပုပ်အဲ့အဲ့ လဘက်ရည်လို့ ထည့်ရေးလိုက်တာ မေမေ သဘောကျ ပြီး ကြုံတိုင်း အဲဒီစကားလုံးပြောပြီး ရီတယ်။ 

မေမေ ရဲ့ မနက်စာ တွေက အပြင်ပန်း ကြည့်ရင် ဘာမှ မထူးခြားပေမယ့် အဲဒီ မနက်စာ တွေ လုပ်ဖို့ မေမေ က မနက်တိုင်း ၅ နာရီ ထရတယ်။ မနက် စာကို အပြင်ကနေ ဝယ်စားစရာ မလိုအောင် တရက်တမျိုး စီမံပေးတယ်။ ကျွန်တော် တို့ မောင်နှမ ၄ ယောက်လုံး အဲဒီ မနက်စာ တွေ ကို အဝ စား ၊ပြီးမှ ကျောင်းသွားကြတယ်။ ကြီးမှ မနက်စာကို အဝ စားတာက ကျန်းမာရေးနဲ့ တော်တော် ညီညွတ်ပြီး ကျန်းမာ ကြံ့ခိုင်ဖို့ အတွက် အထောက်အကူ ပြုတယ်လို့ သိရတယ်။ 

မေမေ့ မနက်စာ တွေမှာ မေမေ့ရဲ့ မေတ္တာတွေ၊ နွေးထွေးမှု တွေ၊ မနက်စောစော မိသားစု တွေ အတူတူ ဝိုင်းဖွဲ့စားရတဲ့  ရင်နှီးကြည်နူးမှု တွေ ပါတယ်။ မဆန်းပြားပေမယ့် ချစ်ခြင်း မေတ္တာတွေ ထုံလွှမ်းနေတဲ့  မေမေ့ မနက်စာလေးတွေ ကို အမြဲ သတိရလျက်။